Sa’y haccın rükünlerinden biridir. Bilerek veya bilmeyerek, vacip olduğunu, yapılış şeklini, nerede yapıldığını bilmediğinden sa’yi yapmazsa, bu yüzden de umre amellerini Arefe günü öğle vaktine kadar yapamazsa haccı batıldır. Sa’yi bu şekilde yapmayanın hükmü, tavafı aynı şekilde yapmayan kimsenin hükmüyle aynıdır. Bunun açıklaması ise tavaf meselesinin başlarında geçmişti.

341- Unutarak sa’yi yapmazsa, hatırladığı zaman yapmalıdır. Hac amellerini tamamlamış olsa bile, sa’yi yapmalıdır. Kendisi yapamazsa veya çok fazla eziyet ve meşakkate sebep olacaksa naip tutmalıdır. Zikredilen her iki durumda da hac sahihtir.

342- Sa’yi belirlenen zamanda -bir başkasının yardımı ile de olsa- şahsen yapamayan kimsenin, omuzlarda, arabada veya başka bir şeyle taşınması gerekse bile, başkasından yardım alması vaciptir. Bunu da yapamazsa, baygın için geçerli olan hüküm bunun için de geçerlidir ve kendi yerine sa’y yapması için birini naip tutmalıdır. Bunu da yapamazsa velisi veya bir başkası onun yerine sa’y etmelidir. Bu şekilde yaparsa haccı sahihtir.

343- İhtiyat gereği tavaf veya tavaf namazından sonra sa’y hemen yapılmalıdır. Hava sıcaklığının azalması veya dinlenmek için geceye kadar ertelemek de mümkündür. Hatta güçlü görüşe göre hiçbir gerekçe olmaksızın geceye kadar ertelemek caizdir. Evet, sa’yi tavaf yapılan günün ertesine kadar ertelemek caiz değildir.

344- Say turlarının fazla olması hükmü, tavaf turlarının fazla olması hükmündedir. Şu halde, şer-i hükmü bilerek ve kasten fazla yapılırsa sa’y batıldır.
Hükmü bilmediği durumda, turların fazla olmasıyla, güçlü görüşe göre sa’y batıl olmaz. Ama yenilemek ihtiyara daha uygundur.

345- Yanlışlıkla fazlalık meydana gelirse, sa’y sahihtir. Ama fazlalık bir tur veya daha fazla olursa onu yedi tura kadar tamamlaması önceki sa’yin dışında tam bir sa’y olması bakımından müstehaptır. Buna göre ikinci say Safa’da tamamlanmış olacaktır.

346- Şer-i hükmü bilmediğinden veya bildiği halde, kasıtlı olarak sa’y turlarını eksiltirse, aynı sebeplerden sa’y amelini terk eden hükmündedir. Bunun da açıklamasını önceki konularda yaptık.
Ama unutkanlık yüzünden eksik yaparsa, hatırladığı anda eksikliği tamamlamalıdır.
Vakti geçtikten sonra hatırlarsa; temettü umresinin sa’yinin eksiğini Arafat’ta hatırlayan veya hac sa’yinin eksiğini Zilhicce ayından sonra hatırlayan kimse hükmündedir. İhtiyaten sa’yin eksiğini tamamlayıp sonra yeniden yapmalıdır. Eğer şahsen yapamaz veya çok fazla eziyet ve zahmete neden olursa naip tutmalıdır. İhtiyaten naip önce sa’yin eksiğini tamamlamalı sonra da sa’yi yeniden yapmalıdır.

347- Unutarak temettü umresinin sa’yini azaltır ve tam yapmıştır düşüncesiyle ihramdan çıkarsa, ihtiyaten bir sığır keffaret vermelidir. Sa’yi söylendiği şekilde (tamamlamalı veya yeniden) yapmalıdır.