Büyük Taklid Merci'i Sayın Seyyid Ali Hüseyni Sistani’nin Bürosunun Resmi İnternet Sitesi

Eserleri » Tam İlmihal

KEFALET HÜKÜMLERİ → ← REHİN (İPOTEK) HÜKÜMLERİ

ZAMANET HÜKÜMLERİ

2270- İnsan bir başkasının borcunu ödemeğe zamin olursa, onun zamaneti Arapça olmasa dahi her hangi bir dille veyahut zamin olduğunu anlatan bir işle alacaklıya anlatır, alacaklı da kabul ederse, zamin olması sahihtir. Borçlunun razı olması şart değildir.
Bu muamele iki şekilde olur:

1-
Zamin borcu borçlunun üzerinden kaldırır kendi üzerine alırsa, ödemeden ölmesi durumunda, mal vereseler arasında bölüşmeden ödenmesi gereken borçlardan biridir. Fakihlerin zaminden kastettikleri de budur.

2-
Zamin borcu ödemeği üstlenir, ama üzerine gelmez. Vasiyet etmediği taktirde, öldükten sonra onun malından ödenmez.

2271-
Zamin ve alacaklı, mükellef ve akıllı olmalıdır. Onları kimse mecbur etmemeli ve aptal olmamalıdırlar. Alacaklı müflis olmamalıdır. Borçluda bu şartların olması gerekmez. Mesela, bir insan, bir çocuk, aptal veya delinin borcuna zamin olursa, sahihtir.

2272-
Zamin olması için bir şart bırakır, mesela şöyle der; borçlu borcunu ödemezse, ben ödeyeceğim yücem. 2270. meselede zikredilen birinci şıkka göre onun zamin olması sakıncalıdır. İkinci şıkka göre sakıncası yoktur.

2273-
Borcunu ödemek için, zamin olunan kişinin borçlu olması gerekir. Bir insan birisinden borç almak ister, borç alınmadıkça ondan taraf zamin olunmaz. 2270. meselede ikinci şıkkında bu şart geçerli değildir.

2274-
Zamin olmak için, borçlu, alacaklı ve borcun cinsi belli olmalıdır. İki kişinin bir kişiden alacağı olur, ikisinden birisini ödemeye zaminim der, hangi borcu ödeyeceğini belli etmediği için, onun zamin olması batıldır. Aynı şekilde insanın birisine on lira para ve on kg buğday borcu olur, borçların hangisi olduğu belirtilmeden, birisine ben zaminim derse, sahih değildir.

2275-
İnsan borçludan izinsiz, onun borcunu ödemeye zamin olursa, ondan bir şey talep edemez.

2276-
İnsan, borçlunun izniyle onun borcunu ödemek için zamin olursa,- borcu ödemeden de- ödenmesine zamin olduğu miktarı ondan talep edebilir. Alacaklıya alacağı cinsten başka bir cinsten borcunu öderse, ödediği cinsi borçludan talep edemez. Mesela, on kg buğday borcu olur, alacaklıya zamin on kg pirinç verirse, borçludan pirinç talep edemez. Ama borçlu kendisi pirinç verilmesine razı olursa, zamin borçludan pirinç talep edebilir.

2277-
Alacaklı, alacağını zamine bağışlarsa, zamin borçludan bir şey talep edemez. Ama o borcun hepsini veya bir bölümünü hibe eder veya humus, zekât ve sadaka gibi şeylere sayarsa, zamin borçludan onu talep edebilir.

2278-
İnsan, birisinin borcunu ödemeye zamin olursa, zamin olmaktan vazgeçemez.

2279-
Zamin ve alacaklı -vacip ihtiyat gereği- istediklerinde zamanet anlaşmasını bozma şartı bırakamazlar.

2280-
İnsan, zamin olduğunda alacaklının alacağını ödeyecek durumda olur, daha sonra fakirleşse bile, alacaklı zamanet anlaşmasını bozamaz, alacağını da borçludan talep edemez. Aynı şekilde, zamin olduğunda ödeme gücü olmadığı ve bunun alacaklı tarafından bilindiği ve ona razı olması durumunda, alacaklı anlaşmayı bozamaz.

2281-
İnsan zamin olduğunda, alacaklının alacağını ödeyecek durumda olmaz, alacaklı da durumun farkında değilse, o zamaneti bozması sakıncalıdır. Özellikle, alacaklı farkına varmadan ödeme gücüne ulaştığında, anlaşmayı hiç bozamaz.
KEFALET HÜKÜMLERİ → ← REHİN (İPOTEK) HÜKÜMLERİ
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français