Eserleri » Tam İlmihal
Arama:
3- Belli Sayıda Âdet Gören Kadın →
← 1- Belli Zaman Ve Sayıda Âdet Gören Kadın
2- Belli Zamanda Âdet Gören Kadın
477- Belli zamanda âdet gören ve adetlerinin başlangıcı belli olan kadınlar, iki kısımdır:
1) İki ay peş peşe belirli zamanda hayız kanı gören ve sonra temizlenen ama her iki ayda âdet gördüğü günlerin sayısı aynı olmayan kadın. Meselâ iki ay peş peşe ayın birinden itibaren kan görür; ama birinci ay yedinci günde ve ikinci ay ise sekizinci günde kan kesilir. Böyle bir kadın ayın birinci gününü âdetinin ilk günü kabul etmelidir.
2) İki ay peş peşe belli vakitte üç gün veya daha fazla hayız kanı gören, sonra temizlenen ve ikinci defa kan gören ve kan gördüğü günlerle arada temizlendiği günlerin tümü on günden fazla olmayan ama ikinci ay birinci aydan az veya çok âdet gören kadın. Meselâ, birinci ay sekiz gün, ikinci ay dokuz gün kan görür. Fakat her ikisini de ayın evvelinde görürse, böyle bir kadın da ayın birinci gününü âdetinin birinci günü saymalıdır.
478- Belli zamanda âdet gören kadın, âdet vaktinde, âdetinden iki üç gün önce kan görürse hayızlı kadınlar için söylenen hükümler gereğince amel etmesi gerekir. Bu konunun geniş açıklaması 470. meselede geçti. Ama bu iki durum dışında, örneğin “adeti ileri alındı” denmeyip; “kendi vaktinin dışında adet gördü” denecek kadar uzak bir zamanda adet görürse veya adeti geçtikten sonra kan görürse, gördüğü kan hayız özelliklerini taşırsa, hayızlı kadınlar için söylenen hükümler gereğince amel etmelidir. Yine eğer, hayız özelliklerini taşımadığı halde, o kanın 3 gün devam edeceğini bilse de hüküm aynıdır. Ama 3 gün devam edip etmeyeceğini bilmezse, ihtiyaten farz olarak hem istihaze kadına farz olan işleri yapmalı, hem de hayızlı kadına haram olan şeylerden sakınmalıdır.
479- Belli zamanlarda adet gören kadın, kendi adet döneminde on günden fazla kan görürse; bu durumda bazı günler hayız özelliklerini taşırsa, üç günden az ve on günden fazla olmazsa onu hayız kanı olarak kabul etmeli geri kalanını da istihaze saymalıdır. Böyle bir kan aynı şartla iki defa tekrar olursa örneğin, dört gün hayız özelliklerini dört günde istihaze özelliklerini taşırsa, yine ikinci defa dört gün hayız özellerini taşırsa, sadece ilk kanı hayız hesap etmeli geri kalanını da istihaze saymalıdır. Ama hayız özelliklerine sahip olan kan üç günden az olursa, onu hayız saymalı, sayısını da gelecekte açıklanacak iki yolla tayin etmelidir. ( Bu iki yol; akrabalara müracaat etmek veya adet tayini şeklindedir.) On günden fazla olursa onun bir kısmını bu yollardan biriyle hayız karar vermelidir. Ama hayız miktarını hayız özelliklerinden faydalanarak tespit edemiyorsa (yani bütün kanların özellikleri aynı olursa veya hayız özelliklerini taşıyan kan üç günden az veya on günden fazla olursa) akrabalarından bazılarının adet günlerine ölçü alarak kendine adet zamanı belirlemelidir. Bu yakınlarının anne veya baba tarafından olmasını, diri veya ölü olmasının farkı yoktur. Bu iki şartladır:
1) Onun adet miktarının, kendi adet miktarına aykırı olduğunu bilmemelidir. Örneğin, kendisi mizacın güçlü olduğu gençlik döneminde olur, o da genellikle adet süresinin azaldığı zaman olan yaiseliğe yakın bir dönemde olursa veyahut bunun aksi durumunda ve 489. meselede adetini unutan kadın bölümünde geleceği gibi, kendisine ölçü olarak alamaz.
2) Kadının adet miktarının birinci şarta sahip olan diğer akrabalarının adet süresi ile farklı olduğunu bilmemelidir. Ama aralarında olan fark, sayılmayacak kadar az olursa bir zararı yoktur. Yine vakit yönünden adet sahibi olan bir kadın eğer adet vaktinde kan görmez ve o vakit dışında on günden fazla kan görür hayız kanını da özelliklerinden ayırt edemezse aynı hükmü taşır.
480- Belli zamanlarda adet gören kadın, adet vakti dışında gördüğü kanı hayız sayamaz. Dolayısıyla eğer, adet zamanının başlangıcı bilinirse, örneğin, her ayın ilk gününde kan görüyor, bazen ayın beşinde bazen de altısında temizleniyorduysa, eğer bir ay on iki gün kan görür ve hayız özellikleriyle, onun sayısını belirleyemezse, ayın ilk gününü hayızın başlangıcı kabul etmeli. Sayılarda ise, önceki meselede açıklanan hükme göre amel etmelidir. Eğer, adetinin ortası veya sonu belli olursa on günden fazla kan gördüğü taktirde, hayız sayılarını onun ortası ve sonu adet vaktine uygun olacak şekilde düzenlemelidir.
481- Vakit yönünden adet sahibi olan bir kadın, on günden fazla kan görürse, 479. meselede açıklanan hüküm gereğince tayin edemezse, üç günden on güne kadar, hayız miktarı ile uygun gördüğü herhangi bir miktarı hayız kabul etmek hususunda seçme hakkına sahiptir. Kendi durumuna uygun görüyorsa, yedi günü hayız kabul etmesi daha iyidir. Elbette önceki meselede açıklandığı üzere hayız karar verdiği günlerin sayısı adet vakti ile uygun olması gerekir.
3- Belli Sayıda Âdet Gören Kadın →
← 1- Belli Zaman Ve Sayıda Âdet Gören Kadın
1) İki ay peş peşe belirli zamanda hayız kanı gören ve sonra temizlenen ama her iki ayda âdet gördüğü günlerin sayısı aynı olmayan kadın. Meselâ iki ay peş peşe ayın birinden itibaren kan görür; ama birinci ay yedinci günde ve ikinci ay ise sekizinci günde kan kesilir. Böyle bir kadın ayın birinci gününü âdetinin ilk günü kabul etmelidir.
2) İki ay peş peşe belli vakitte üç gün veya daha fazla hayız kanı gören, sonra temizlenen ve ikinci defa kan gören ve kan gördüğü günlerle arada temizlendiği günlerin tümü on günden fazla olmayan ama ikinci ay birinci aydan az veya çok âdet gören kadın. Meselâ, birinci ay sekiz gün, ikinci ay dokuz gün kan görür. Fakat her ikisini de ayın evvelinde görürse, böyle bir kadın da ayın birinci gününü âdetinin birinci günü saymalıdır.
478- Belli zamanda âdet gören kadın, âdet vaktinde, âdetinden iki üç gün önce kan görürse hayızlı kadınlar için söylenen hükümler gereğince amel etmesi gerekir. Bu konunun geniş açıklaması 470. meselede geçti. Ama bu iki durum dışında, örneğin “adeti ileri alındı” denmeyip; “kendi vaktinin dışında adet gördü” denecek kadar uzak bir zamanda adet görürse veya adeti geçtikten sonra kan görürse, gördüğü kan hayız özelliklerini taşırsa, hayızlı kadınlar için söylenen hükümler gereğince amel etmelidir. Yine eğer, hayız özelliklerini taşımadığı halde, o kanın 3 gün devam edeceğini bilse de hüküm aynıdır. Ama 3 gün devam edip etmeyeceğini bilmezse, ihtiyaten farz olarak hem istihaze kadına farz olan işleri yapmalı, hem de hayızlı kadına haram olan şeylerden sakınmalıdır.
479- Belli zamanlarda adet gören kadın, kendi adet döneminde on günden fazla kan görürse; bu durumda bazı günler hayız özelliklerini taşırsa, üç günden az ve on günden fazla olmazsa onu hayız kanı olarak kabul etmeli geri kalanını da istihaze saymalıdır. Böyle bir kan aynı şartla iki defa tekrar olursa örneğin, dört gün hayız özelliklerini dört günde istihaze özelliklerini taşırsa, yine ikinci defa dört gün hayız özellerini taşırsa, sadece ilk kanı hayız hesap etmeli geri kalanını da istihaze saymalıdır. Ama hayız özelliklerine sahip olan kan üç günden az olursa, onu hayız saymalı, sayısını da gelecekte açıklanacak iki yolla tayin etmelidir. ( Bu iki yol; akrabalara müracaat etmek veya adet tayini şeklindedir.) On günden fazla olursa onun bir kısmını bu yollardan biriyle hayız karar vermelidir. Ama hayız miktarını hayız özelliklerinden faydalanarak tespit edemiyorsa (yani bütün kanların özellikleri aynı olursa veya hayız özelliklerini taşıyan kan üç günden az veya on günden fazla olursa) akrabalarından bazılarının adet günlerine ölçü alarak kendine adet zamanı belirlemelidir. Bu yakınlarının anne veya baba tarafından olmasını, diri veya ölü olmasının farkı yoktur. Bu iki şartladır:
1) Onun adet miktarının, kendi adet miktarına aykırı olduğunu bilmemelidir. Örneğin, kendisi mizacın güçlü olduğu gençlik döneminde olur, o da genellikle adet süresinin azaldığı zaman olan yaiseliğe yakın bir dönemde olursa veyahut bunun aksi durumunda ve 489. meselede adetini unutan kadın bölümünde geleceği gibi, kendisine ölçü olarak alamaz.
2) Kadının adet miktarının birinci şarta sahip olan diğer akrabalarının adet süresi ile farklı olduğunu bilmemelidir. Ama aralarında olan fark, sayılmayacak kadar az olursa bir zararı yoktur. Yine vakit yönünden adet sahibi olan bir kadın eğer adet vaktinde kan görmez ve o vakit dışında on günden fazla kan görür hayız kanını da özelliklerinden ayırt edemezse aynı hükmü taşır.
480- Belli zamanlarda adet gören kadın, adet vakti dışında gördüğü kanı hayız sayamaz. Dolayısıyla eğer, adet zamanının başlangıcı bilinirse, örneğin, her ayın ilk gününde kan görüyor, bazen ayın beşinde bazen de altısında temizleniyorduysa, eğer bir ay on iki gün kan görür ve hayız özellikleriyle, onun sayısını belirleyemezse, ayın ilk gününü hayızın başlangıcı kabul etmeli. Sayılarda ise, önceki meselede açıklanan hükme göre amel etmelidir. Eğer, adetinin ortası veya sonu belli olursa on günden fazla kan gördüğü taktirde, hayız sayılarını onun ortası ve sonu adet vaktine uygun olacak şekilde düzenlemelidir.
481- Vakit yönünden adet sahibi olan bir kadın, on günden fazla kan görürse, 479. meselede açıklanan hüküm gereğince tayin edemezse, üç günden on güne kadar, hayız miktarı ile uygun gördüğü herhangi bir miktarı hayız kabul etmek hususunda seçme hakkına sahiptir. Kendi durumuna uygun görüyorsa, yedi günü hayız kabul etmesi daha iyidir. Elbette önceki meselede açıklandığı üzere hayız karar verdiği günlerin sayısı adet vakti ile uygun olması gerekir.