Eserleri » Tam İlmihal
Arama:
2- Belli Zamanda Âdet Gören Kadın →
← HAYIZ GÖREN KADINLARIN KISIMLARI
1- Belli Zaman Ve Sayıda Âdet Gören Kadın
469- Belli zaman ve sayıda âdet gören kadınlar, iki grupturlar:
1) İki ay peş peşe aynı zamanda âdet kanı gören ve aynı zamanda kanı tamamen kesilen kadın. Meselâ, iki ay peş peşe ayın ilk gününden âdet görmeye başlar ve yedinci gün kanı kesilir. Demek bu kadının âdeti ayın birinden yedisine kadardır.
2) Kadın peş peşe iki ay hayız kanı görür fakat şöyle ki 3 gün veya daha fazla kan gördükten sonra bir gün veya daha fazla kesilir ve yeniden kan görür ama kan gördüğü günlerin tamamı arada kesildiği günlerle birlikte on günden fazla olmaz ve her iki ayda da kan gördüğü günlerle arada kesildiği günler üst üste aynı ölçüde olursa, böyle bir kadının adeti arada temiz olduğu günler hariç kan gördüğü günleri miktarıncadır. Dolayısıyla kan gördüğü ve arada kesildiği günlerin sayısı her iki ayda da aynı ölçüde olması gerekir. Örneğin, birinci ve ikinci ayda ilk günden başlayıp 3 gün kan görür 3 gün temiz olur ve yeniden 3 gün kan görürse bu kadının adeti 6 gün olur. Ortada temiz olduğu üç gün farz ihtiyat gereği, hayız kadına haram olan şeylerden kaçınarak, istihaze hükümlerinde göre de amel etmelidir. Ama ikinci ayda gördüğü kanın sayısı daha fazla veya daha az olursa, böyle bir kadın vakit yönünden adet sahibidir. Sayı yönünden değil
470- Vakit yönünden adet sahibi olan bir kadın ister sayı yönünden adeti olsun veya olmasın, adet vaktinde veya adetini ileri atmış denecek şekilde birkaç gün adet vaktinden önce kan görürse, o kan hayız özelliklerini taşımasa bile, hayızlı kadınlar için söylenen hükümlere göre amel etmelidir. Sonradan hayızlı olmadığını anlarsa, örneğin, 3 günden önce temizlenirse, yerine getirmediği ibadetleri kaza etmelidir.
471- Belli zaman ve sayıda âdet gören kadın, âdetinden birkaç gün önce, âdet günlerinin hepsini ve âdetinden birkaç gün sonra kan görür ve hepsi üst üste on günden fazla olmazsa, hepsi hayız sayılır. Ancak on günden fazla olursa, yalnızca âdet günlerinde gördüğü kan hayız sayılır; âdetinden önce ve sonra gördüğü kan, istihaze kanıdır. Âdetinden önce ve sonra yerine getirmediği ibadetleri kaza etmesi gerekir.
Eğer âdet günlerinde ve bir kaç gün öncesinde kan görür ve üst üste on günden fazla olmazsa, hepsi hayız sayılır. Ancak on günü geçerse –hayız özelliklerini taşımaz ve önceki günlerde hayız kanı özelliklerini taşımış olsa bile- sadece âdet günleri hayız sayılır ve önce gördüğü kan, istihaze kanıdır. Bu günlerde ibadet etmemişse, kaza etmelidir.
Eğer âdet günlerinde ve birkaç gün sonrasında kan görür ve tümü on günü geçmezse hepsi hayız sayılır. Ancak on günden fazla olursa, yalnızca âdet günleri hayız ve geri kalanı, istihaze kanı sayılır.
472- Belli zaman ve sayıda âdet gören kadın, bir kaç gün âdet günlerinden ve birkaç gün de âdet günlerinden önce kan görür ve tümü on günden fazla olmazsa, hepsi hayız sayılır. Ancak tümü on günden fazla olursa, âdet günlerinde kan gördüğü günler ve önceki günlerden âdet günlerinin sayısını tamamlayacak miktarı hayız, geriye kalan ilk günlerde gördüğü kan ise, istihaze kanı sayılır.
Bir kaç gün âdet günlerinden ve bir kaç gün de âdet günlerinden sonra kan görür ve tümü on günden fazla olmazsa, hepsi hayız sayılır. Ancak fazla olursa, âdet günlerinde kan gördüğü günler ve sonraki günlerden, âdet günlerinin sayısını tamamlayacak miktarı, hayız ve geri kalanı istihaze kanı sayılır.
473- Belli hayız âdeti olan bir kadın, üç gün veya daha fazla kan görür, daha sonra temizlenir ve yeniden kan görmeye başlar; ancak iki kan arası on güne ulaşmaz; ama kan gördüğü günlerin tümü ile arada temizlendiği günler hepsi birlikte on günden fazla olursa; meselâ, beş gün kan görür, beş gün temizlenir ve yeniden beş gün kan görür, bu bir kaç şekilde olabilir:
1) İlk defada gördüğü kanın hepsi veya bir miktarı hayız âdeti günlerinde gerçekleşir ve temizlendikten sonra ikinci kez gördüğü kan ise, âdet günlerinin dışında olursa, ilk kez görülen kan, hayız kanı ve ikinci kez görülen kan ise, istihaze kanı sayılmalıdır. Ama ikinci kan hayız özelliklerini taşırsa birinci kısımla temiz olduğu günlerin toplamı on günü geçmez ise hayızdır. Geri kalanı ise istihazedir. Örneğin 3 gün kan görür, 3 gün temizlenir sonra 5 gün yine kan görürse ve hayız özelliklerini de taşırsa ilk 3 gün ve son gördüğü kanın ilk 4 günü hayız kanıdır. Temiz olduğu ortadaki 3 günde ise hayız olmayan kadının yapması gereken amelleri yapmalı ve yapmaması gereken şeyleri de terk etmesi ihtiyaten farzdır.
2) İlk kez görülen kan, âdet günlerinde olmaz; ancak ikinci kez görülen kanın hepsi veya bir miktarı âdet günlerinde gerçekleşirse, bu durumda ikinci kez görülen kanın hepsini hayız ve ilk görülen kanı, istihaze kanı saymak gerekir.
3) İlk ve sonraki görülen kanın bir miktarı âdet günlerinde olur ve birinci kanın âdet günlerine rastlayan kısmı üç günden az ve bununla arada temiz olduğu günler ve yine ikinci kez görülen kanın âdet günlerine rastlayan kısmı, hepsi bir arada on günden fazla olmazsa, bu durumda bunların hepsi hayız sayılır. Temiz olduğu ortadaki günlerde hayız olmayan kadının yapması gereken amelleri yapmalı ve yapmaması gereken şeyleri de terk etmesi ihtiyaten farzdır.
İkinci kanın adet günlerinden sonra olan kısmı ise istihazedir. Birinci kanın adet günlerinden önce olan kısmına gelince; örfe göre ona adet ileri kaymıştır denilirse, o da hayız hükmünü taşır. Fakat bununla birlikte hayızlı olduğuna hükmetmek ikinci kanın adet günlerinde olan kısmının bir miktarının veya tamamının hayızın on gününden fazla olmasına sebep olursa bu durumda o istihaze hükmünü taşır. Örneğin kadının adeti ayın üçünden onuna kadar olur, ama bir ay ayın evvelinden altısına kadar kan görür ve sonra iki gün temizlenir ve daha sonra yeniden on beşine kadar kan görürse ayın evvelinden onuna kadar gördüğü kanlar hayızdır. On birinden on beşine kadar ise istihazedir.
4) İlk ve sonraki görülen kanın bir miktarı âdet günlerinde olur; ancak âdet günlerinde görülen kanın miktarı üç günden az olursa bu durumda, ilk kanın son üç gününü hayız karar vermelidir. Aynı şekilde ilk üç gün ve ortadaki temizlendiği günlerle beraber ikinci kanın toplamı on gün olursa fazla günler istihazedir. Temiz olduğu günler yedi gün olursa ikinci kanın hepsi istihazedir. Bazı yerlerde ise iki şartla birinci kanın tamamını hayız kanı saymalıdır.
a) O kan adetini öne almıştır denecek miktarda adetten önce olursa.
b) Onu hayız sayması, ikinci kanın adet günlerinde olan miktarının bir kısmının, hayızın on günden fazla olmasına yol açmamalıdır. Örneğin, kadının adeti ayın üçünden onuna kadar olur ama o ayın birinden dördüncü gününün sonuna kadar kan görür ve iki gün temiz olursa, sonra da ayın on beşine kadar kan görürse, ilk kanın hepsi ve ikinci kanın onuncu günün sonuna kadar olanı hayızdır.
474- Belli zaman ve sayıda âdet gören kadın, âdet günlerinin dışında ancak âdet günleri sayısınca kan görürse, ister bu âdet günlerinden önce olsun, ister sonra olsun, onu hayız saymalıdır.
475- Belli zamanlarda ve sayıda adet gören kadın kendi adeti zamanında üç gün veya daha fazla kan görür ve onun günlerini sayısı adet günlerinden az veya çok olur; pak olduktan sonra da yeniden adet günleri sayısınca kan görürse bunun birkaç şekli vardır:
1) O iki kanın toplamı aradaki temiz günleriyle birlikte on günden fazla olmaz ise, o iki kanın toplamı bir hayız sayılır.
2) İki kan arasında temiz olduğu günler on gün veya daha fazla olursa, o kanların her birinin ayrı bir hayız olduğuna karar verilir.
3) İki kan arasında olan temizlik on günden az olur ama iki kanın toplamı aradaki pak olduğu günlerle birlikte on günden fazla olursa, birinci kanı hayız ikinci kanı ise istihaze saymalıdır.
476- Belli zaman ve sayıda âdet gören kadın, on günden fazla kan görürse, âdet günlerine rastlayan kan, hayız kanın özelliklerini taşımasa bile hayızdır; âdet günlerinden sonra gördüğü kan, hayız özelliklerini taşısa bile, istihaze kanıdır. Meselâ, devamlı ayın birinden yedisine kadar âdet gören bir kadın, ayın evvelinden on ikisine kadar kan görürse, ilk yedi gün hayız ve sonraki beş gün istihaze kanı sayılır.
2- Belli Zamanda Âdet Gören Kadın →
← HAYIZ GÖREN KADINLARIN KISIMLARI
1) İki ay peş peşe aynı zamanda âdet kanı gören ve aynı zamanda kanı tamamen kesilen kadın. Meselâ, iki ay peş peşe ayın ilk gününden âdet görmeye başlar ve yedinci gün kanı kesilir. Demek bu kadının âdeti ayın birinden yedisine kadardır.
2) Kadın peş peşe iki ay hayız kanı görür fakat şöyle ki 3 gün veya daha fazla kan gördükten sonra bir gün veya daha fazla kesilir ve yeniden kan görür ama kan gördüğü günlerin tamamı arada kesildiği günlerle birlikte on günden fazla olmaz ve her iki ayda da kan gördüğü günlerle arada kesildiği günler üst üste aynı ölçüde olursa, böyle bir kadının adeti arada temiz olduğu günler hariç kan gördüğü günleri miktarıncadır. Dolayısıyla kan gördüğü ve arada kesildiği günlerin sayısı her iki ayda da aynı ölçüde olması gerekir. Örneğin, birinci ve ikinci ayda ilk günden başlayıp 3 gün kan görür 3 gün temiz olur ve yeniden 3 gün kan görürse bu kadının adeti 6 gün olur. Ortada temiz olduğu üç gün farz ihtiyat gereği, hayız kadına haram olan şeylerden kaçınarak, istihaze hükümlerinde göre de amel etmelidir. Ama ikinci ayda gördüğü kanın sayısı daha fazla veya daha az olursa, böyle bir kadın vakit yönünden adet sahibidir. Sayı yönünden değil
470- Vakit yönünden adet sahibi olan bir kadın ister sayı yönünden adeti olsun veya olmasın, adet vaktinde veya adetini ileri atmış denecek şekilde birkaç gün adet vaktinden önce kan görürse, o kan hayız özelliklerini taşımasa bile, hayızlı kadınlar için söylenen hükümlere göre amel etmelidir. Sonradan hayızlı olmadığını anlarsa, örneğin, 3 günden önce temizlenirse, yerine getirmediği ibadetleri kaza etmelidir.
471- Belli zaman ve sayıda âdet gören kadın, âdetinden birkaç gün önce, âdet günlerinin hepsini ve âdetinden birkaç gün sonra kan görür ve hepsi üst üste on günden fazla olmazsa, hepsi hayız sayılır. Ancak on günden fazla olursa, yalnızca âdet günlerinde gördüğü kan hayız sayılır; âdetinden önce ve sonra gördüğü kan, istihaze kanıdır. Âdetinden önce ve sonra yerine getirmediği ibadetleri kaza etmesi gerekir.
Eğer âdet günlerinde ve bir kaç gün öncesinde kan görür ve üst üste on günden fazla olmazsa, hepsi hayız sayılır. Ancak on günü geçerse –hayız özelliklerini taşımaz ve önceki günlerde hayız kanı özelliklerini taşımış olsa bile- sadece âdet günleri hayız sayılır ve önce gördüğü kan, istihaze kanıdır. Bu günlerde ibadet etmemişse, kaza etmelidir.
Eğer âdet günlerinde ve birkaç gün sonrasında kan görür ve tümü on günü geçmezse hepsi hayız sayılır. Ancak on günden fazla olursa, yalnızca âdet günleri hayız ve geri kalanı, istihaze kanı sayılır.
472- Belli zaman ve sayıda âdet gören kadın, bir kaç gün âdet günlerinden ve birkaç gün de âdet günlerinden önce kan görür ve tümü on günden fazla olmazsa, hepsi hayız sayılır. Ancak tümü on günden fazla olursa, âdet günlerinde kan gördüğü günler ve önceki günlerden âdet günlerinin sayısını tamamlayacak miktarı hayız, geriye kalan ilk günlerde gördüğü kan ise, istihaze kanı sayılır.
Bir kaç gün âdet günlerinden ve bir kaç gün de âdet günlerinden sonra kan görür ve tümü on günden fazla olmazsa, hepsi hayız sayılır. Ancak fazla olursa, âdet günlerinde kan gördüğü günler ve sonraki günlerden, âdet günlerinin sayısını tamamlayacak miktarı, hayız ve geri kalanı istihaze kanı sayılır.
473- Belli hayız âdeti olan bir kadın, üç gün veya daha fazla kan görür, daha sonra temizlenir ve yeniden kan görmeye başlar; ancak iki kan arası on güne ulaşmaz; ama kan gördüğü günlerin tümü ile arada temizlendiği günler hepsi birlikte on günden fazla olursa; meselâ, beş gün kan görür, beş gün temizlenir ve yeniden beş gün kan görür, bu bir kaç şekilde olabilir:
1) İlk defada gördüğü kanın hepsi veya bir miktarı hayız âdeti günlerinde gerçekleşir ve temizlendikten sonra ikinci kez gördüğü kan ise, âdet günlerinin dışında olursa, ilk kez görülen kan, hayız kanı ve ikinci kez görülen kan ise, istihaze kanı sayılmalıdır. Ama ikinci kan hayız özelliklerini taşırsa birinci kısımla temiz olduğu günlerin toplamı on günü geçmez ise hayızdır. Geri kalanı ise istihazedir. Örneğin 3 gün kan görür, 3 gün temizlenir sonra 5 gün yine kan görürse ve hayız özelliklerini de taşırsa ilk 3 gün ve son gördüğü kanın ilk 4 günü hayız kanıdır. Temiz olduğu ortadaki 3 günde ise hayız olmayan kadının yapması gereken amelleri yapmalı ve yapmaması gereken şeyleri de terk etmesi ihtiyaten farzdır.
2) İlk kez görülen kan, âdet günlerinde olmaz; ancak ikinci kez görülen kanın hepsi veya bir miktarı âdet günlerinde gerçekleşirse, bu durumda ikinci kez görülen kanın hepsini hayız ve ilk görülen kanı, istihaze kanı saymak gerekir.
3) İlk ve sonraki görülen kanın bir miktarı âdet günlerinde olur ve birinci kanın âdet günlerine rastlayan kısmı üç günden az ve bununla arada temiz olduğu günler ve yine ikinci kez görülen kanın âdet günlerine rastlayan kısmı, hepsi bir arada on günden fazla olmazsa, bu durumda bunların hepsi hayız sayılır. Temiz olduğu ortadaki günlerde hayız olmayan kadının yapması gereken amelleri yapmalı ve yapmaması gereken şeyleri de terk etmesi ihtiyaten farzdır.
İkinci kanın adet günlerinden sonra olan kısmı ise istihazedir. Birinci kanın adet günlerinden önce olan kısmına gelince; örfe göre ona adet ileri kaymıştır denilirse, o da hayız hükmünü taşır. Fakat bununla birlikte hayızlı olduğuna hükmetmek ikinci kanın adet günlerinde olan kısmının bir miktarının veya tamamının hayızın on gününden fazla olmasına sebep olursa bu durumda o istihaze hükmünü taşır. Örneğin kadının adeti ayın üçünden onuna kadar olur, ama bir ay ayın evvelinden altısına kadar kan görür ve sonra iki gün temizlenir ve daha sonra yeniden on beşine kadar kan görürse ayın evvelinden onuna kadar gördüğü kanlar hayızdır. On birinden on beşine kadar ise istihazedir.
4) İlk ve sonraki görülen kanın bir miktarı âdet günlerinde olur; ancak âdet günlerinde görülen kanın miktarı üç günden az olursa bu durumda, ilk kanın son üç gününü hayız karar vermelidir. Aynı şekilde ilk üç gün ve ortadaki temizlendiği günlerle beraber ikinci kanın toplamı on gün olursa fazla günler istihazedir. Temiz olduğu günler yedi gün olursa ikinci kanın hepsi istihazedir. Bazı yerlerde ise iki şartla birinci kanın tamamını hayız kanı saymalıdır.
a) O kan adetini öne almıştır denecek miktarda adetten önce olursa.
b) Onu hayız sayması, ikinci kanın adet günlerinde olan miktarının bir kısmının, hayızın on günden fazla olmasına yol açmamalıdır. Örneğin, kadının adeti ayın üçünden onuna kadar olur ama o ayın birinden dördüncü gününün sonuna kadar kan görür ve iki gün temiz olursa, sonra da ayın on beşine kadar kan görürse, ilk kanın hepsi ve ikinci kanın onuncu günün sonuna kadar olanı hayızdır.
474- Belli zaman ve sayıda âdet gören kadın, âdet günlerinin dışında ancak âdet günleri sayısınca kan görürse, ister bu âdet günlerinden önce olsun, ister sonra olsun, onu hayız saymalıdır.
475- Belli zamanlarda ve sayıda adet gören kadın kendi adeti zamanında üç gün veya daha fazla kan görür ve onun günlerini sayısı adet günlerinden az veya çok olur; pak olduktan sonra da yeniden adet günleri sayısınca kan görürse bunun birkaç şekli vardır:
1) O iki kanın toplamı aradaki temiz günleriyle birlikte on günden fazla olmaz ise, o iki kanın toplamı bir hayız sayılır.
2) İki kan arasında temiz olduğu günler on gün veya daha fazla olursa, o kanların her birinin ayrı bir hayız olduğuna karar verilir.
3) İki kan arasında olan temizlik on günden az olur ama iki kanın toplamı aradaki pak olduğu günlerle birlikte on günden fazla olursa, birinci kanı hayız ikinci kanı ise istihaze saymalıdır.
476- Belli zaman ve sayıda âdet gören kadın, on günden fazla kan görürse, âdet günlerine rastlayan kan, hayız kanın özelliklerini taşımasa bile hayızdır; âdet günlerinden sonra gördüğü kan, hayız özelliklerini taşısa bile, istihaze kanıdır. Meselâ, devamlı ayın birinden yedisine kadar âdet gören bir kadın, ayın evvelinden on ikisine kadar kan görürse, ilk yedi gün hayız ve sonraki beş gün istihaze kanı sayılır.