هر کشوری برای اداره شئون زندگی ملت خود، قوانین و مقرراتی تصویب و به اجرا در می‌آورد. او به انجام کاری فرمان می‌دهد و یا ترک چیزی را می‌خواهد. گاهی انجام کاری را محدود و دیگر گاه آن را مقید و مشروط اعلام می‌کند.
و از جمله آن قوانین و مقررات، سلسله قوانین و مقرراتی است که به اماکن عمومی و در ارتباط با زندگی روز مره مردم در محدوده جغرافیایی خاصی، مربوط می‌شود طوری که تجاوز به آنها، جامعه را به هرج و مرج می‌کشد.
توضیح مسائلی در این زمینه، شایسته و بجاست.
مسئله 215ـ جایز نیست در سر راه مردمی که از آنجا عبور و مرور می‌کنند اعم از سواره و یا پیاده، در کشور اسلامی و یا غیر اسلامی، چیزی قرار دهیم و مانع به وجود آوریم و به اصطلاح سد معبر کنیم.
مسئله 216ـ مسلمان نباید، اعلانات و هر نوع آگهی را بر در و دیوار مردم بچسباند و یا از جایگاه خاص اعلانات، که ملک خاص آنها می‌باشد استفاده کند مگر با احراز رضایت صاحبان آن.
مسئله 217ـ مسلمان نباید در مال و کار کسی خیانت کند و چنان عملی، حرام مسلمان نباید در مال و اگر صاحب مال و کار، کافر باشد بلکه بر هر مسلمانی واجب است امانت‌ها را نگهدارد و به طور کامل به صاحبانشان برگرداند. پس هر که در کارخانه، مغازه و سوپر مارکتی کار می‌کند و یا حسابدار شرکتی است، حق ندارد خیانت کند و از آنچه در اختیار دارد بردارد. (1)
مسئله 218ـ از اموال عمومی و خصوصی کافر و یا مسلمان نمی‌توان دزدید و یا آنها را تلف نمود بویژه اگر به حیثیت و آبروی اسلام و مسلمین به طور کلی، لطمه وارد سازد.
مسئله 219ـ از اموال عمومی و خصوصی کافران و یا مسلمان نمی‌توان دزدید و تلف کرد حتی اگر چه فرضاً چنان کاری به آبروی اسلام و مسلمین لطمه نزند و لکن چون خیانت و فریبکاری، بر خلاف امانتداری است و مهاجران هنگام ورود به یک کشور و اجازه اقامت در آنجا امین شناخته شده اند پس خیانت در امانت نسبت به هر کس که باشد حرام است و تفاوت دین، عقیده و نژاد در این مسئله فرق نمی‌کند. (2)
مسئله 220ـ مسلمان نمی‌تواند به هنگام ورود به یک کشور غیر اسلامی اموال و دارایی غیر مسلمانان را بدزدید.
مسئله 221ـ هیچ مسلمانی نمی‌تواند، مساعدت‌های ماهانه را جز از طریق قانونی بگیرد او نمی‌تواند در این زمینه، اطلاعات نادرست بدهد و پرسشنامه ها را غلط و غیر واقعی، پر کند.
مسئله 222ـ هر مسلمانی می‌تواند با شرکت‌های بیمه، قرار داد ببندد اعم از بیمه عمر، دارای، آتش سوزی، غرق، دزدی و امثال آن. و چنان قرار داد و معامله ای، محترم و درست است و آن را جز به رضای دو طرف نمی‌توان به هم زد.
مسئله 223ـ هیچ مسلمانی نمی‌تواند برای به دست آوردن مالی که استحقاق آن را ندارد، به شرکت بیمه اطلاعات نادرست بدهد همچنانکه به آن نیت نمی‌تواند حادثه مصنوعی بیافریند و صحنه سازی کند مانند آتش سوزی عمدی تا مالی را بگیرد. و چنان عملی درست نمی‌باشد. (3)
مسئله 224ـ گاهی مصالح عالیه مسلمان ایجاب می‌کند که مسلمانان در یک کشور غیر اسلامی اعضای یک حزب سیاسی باشد و یا در کابینه دولتی و یا در وزارتخانه ای وارد شوند و یا به مجلس شورا راه یابند در چنین موقعیتی و بر حسب اقتضای مصالح، برای هر مسلمانی این کارها جایز می‌شود اما باید در تشخیص آن به افراد آگاه و مورد وثوق مراجعه کنند.
مسئله225ـ تقلب در امتحانات مدارس و دانشگاه‌ها جایز نیست اعم ار اینکه آن از طریق کمک گرفتن از دانش آموز و یا دانشجوی بغل دست باشد و یا از راه پخش ورقه‌ها به طور پنهانی و یا از طریق اشتباه انداختن و اغفال ناظرین و یا هر وطریق نا مشروع دیگر که بر خلاف نظام است. (4)
و اینک به نمونه‌هایی از استفتائات و پاسخ‌های آیت الله العظمی سیستانی ـ دام ظله ـ می‌پردازیم:
مسئله226ـ اگر مسلمانی بخواهد از ماشین حساب بانکی خود مبلغی از موجودیاش را بکشد اتفاقاً پولی بیشتر در آید و بانک، آن را نداند آیا گرفتن چنین پولی جایز است؟
جواب: جایزنیست.
مسئله227ـ مسلمانی از یک شرکت اجنبی درکشورهای غیراسلامی
کالایی خریده است و فروشنده و حسابدار شرکت اشتباه کرده و پولی بیشتر به او پس داده است آیا جایز است او مبلغ زاید را بگیرد یا باید فروشنده و حسابدار را از اشتباه خود آگاه کند .
جواب: او نمی‌تواند مبلغ اضافه را بگیرد و اگر گرفته است واجب است برگرداند.
مسئله228ـ کارمندی در یک شرکت اجنبی و متعلق به غیر مسلمان، کار می‌کند آیا او کم می‌تواند برخی نیازمندی‌های خود را بدون اطلاع شرکت، برداشت کند و چنان کاری جایز است؟
جواب: چنان عملی، جایز نیست.
مسئله229ـ در کشورهای غیر اسلامی، می‌توان کنتورهای آب و برق و یا گاز را دست کاری کرد و احیاناً از کار باز داشت؟ جواب: چنان کاری جایز نیست.
مسئله 230ـ مسلمانی در یک کشور غیر اسلامی مدعی می‌شود که او در میهن خود سال‌ها سابقه رانندگی داشته است او سخن خویش را با نامه و استشهادیه ای توأم می‌کند تا موقعیتش را در خصوص بیمه، بالا ببرد و فایده بیشتری عایدش گردد آیا خلاف حقیقت گفتن در این خصوص هر چند به صورت توریه جایز است و یاری کردن به چنین شخصی روا می‌باشد؟
جواب ـ دروغ گفتن به آن نیت جایز نیست هم چنانکه پول به دست آوردن به آن طریق و یاری کردن به چنان کسی جایز نمی‌باشد و از موارد اعانت بر اثم و گناه محسوب می‌گردد.
مسئله 231ـ آیا می‌توان شرکت‌های بیمه را در کشورهای غیر اسلامی، فریب داد با علم به این که چنان کاری به آبروی اسلام و مسلمانان لطمه ای نمی‌زند؟
جواب ـ جایز نیست.
مسئله 232ـ مسلمانی در اثر سهل انگار، نوعی آتش سوزی عمدی به وجود می‌آورد تا از شرکت بیمه در کشور غیر اسلامی، مبالغی دریافت کند آیا چنین کاری جایز است و آیا او چنان پولی را مالک می‌شود؟
جواب ـ تلف کردن و هدر دادن مال، جایز نیست و دروغ گفتن و خلاف حقیقت وانمود کردن هم جایز نمی‌باشد و گرفتن چنان مال و پولی حلال نمی‌باشد.
مسئله 233ـ آیا در مدارس دولتی در اروپا و یا آمریکا، می‌توان تقلب کرد؟ در مدارس غیر دولتی چطور؟ اعم از اسلامی و غیر اسلامی؟
جواب ـ به طور کلی، تقلب در هیچ جا و در هیچ موردی، صحیح و جایز نمی‌باشد.
مسئله 234ـ در برخی اتوبوس‌ها و دیگر وسایل نقلیه نوشته می‌شود "استعمال دخانیات ممنوع است" آیا سیگار کشیدن در چنین اماکنی جایز است؟
جواب ـ اگر این امر به منزله شرط ضمنی باشد که سوار شونده به آن وسیله، پذیرفته است و یا چنان چیزی قانون دولتی می‌باشد که پس از ورود به کشور ملتزم شده است که آنها را رعایت کند لازم است مطابق تعهد، عمل کند و مخالفت جایز نیست.
مسئله 235ـ کسی که از یک کشور غیر اسلامی ویزا گرفته و به آنجا سفر کرده است آیا موظف است که قوانین و مقررات آنجا از جمله قوانین و مقررات رانندگی را رعایت کند؟
جواب ـ اگر به آنان هر چند ضمنی، تعهد داده است، باید تا آنجا که با قوانین شریعت اسلامی منافی نباشد وفا کند و مقررات راهنمایی و رانندگی چیزی است که تعهد به آ، لازم می‌باشد بخصوص که مراعات نکردن آنها معمولاً به اشخاص که مال و جانشان محترم است، ضرر و آسیب می‌رساند.
مسئله 236ـ برخی دولت‌های غربی برای مهاجران و یا پناهندگان، مساعدت‌هایی می‌کنند به شرط آنکه آنان بیکار باشند و در آمدی نداشته باشند آیا جایز است در صورت کار کردن و داشتن در آمد، آن مستمری را بگیرند و آیا مالک چنان پولی می‌شود؟
جواب ـ آنان می‌توانند کارکنند و با دستمزدی که می‌گیرد زندگی کنند اما جایز نیست آن مساعدت و مستمری را با وجود کار کردن، بگیرند مگر آنکه دولت و یا اداره آن را مطلع کرده و آنان بدانند که او کار می‌کند و مستمری هم می‌گیرد.
مسئله 237ـ آیا مسلمان می‌تواند در یک کشور اروپایی و یا آمریکایی از دارایی کفار بدزدد؟ و آیا او می‌تواند برای به دست آوردن پول از راه‌هایی که نزد خود آنان معمول است، چاره اندیشی کند؟ و بدان وسایل توسل جوید؟
جواب ـ به طور کلی سرقت اموال عمومی و خصوصی جایز نیست؛ و نیز تلف کردن آن هم جایز نیست حتی اگر چنان عملی به آبروی اسلام و مسلمانان لطمه وارد نسازد ولی نسبت به تعهد ضمنی ای که هنگام گرفتن ویزا از آن دولت داده است خیانت و فریبکاری و بر خلاف امانتداری محسوب گردد،
زیرا عهدشکنی و فریبکاری به هر کس و به هر صورت باشد، حرام است.
مسئله 238ـ ایا مسلمانان می‌توانند به نیت دستیابی بر مزایا و تسهیلات مادی و معنوی از راه‌های قانونی پذیرفته شده در نزد کشورهای غیر اسلامی، اطلاعات نادرستی به ادارات دولتی کشورهای مزبور بدهند؟
جواب ـ چنان کاری جایز نیست زیرا دروغ می‌باشد و آنچه در سؤال فرض شده است از موارد تجویز دروغ به حساب نمی‌آید.