کتب فتوایی » مناسک حج
جستجو در:
وظیفه نایب ←
→ نیابت
شرایط نایب
مسأله103: شرایط نایب عبارتند از:
1. بلوغ
2. عقل
3. ایمان
4. حج بر خودش واجب نباشد.
مسأله104: نیابت کودک غیر بالغ برای حج صحیح نیست، لذا اگر کودک به نیابت از شخص دیگری حجة‌الاسلام به جا آورد کفایت نمی‌کند، و ـ بنا بر احتیاط واجب ـ حج واجب غیر حجة‌الاسلام نیز همین حکم را دارد هرچند بچه ممیز باشد و خوب و بد را تشخیص دهد.
مسأله105: کودک غیر بالغ اگر با اجازه ولیّ خود حج مستحب را به نیابت از شخص دیگری انجام دهد صحیح است.
مسأله106: نیابت غیر مؤمن برای حج بنا بر احتیاط واجب صحیح نیست، پس اگر غیر مؤمن نایب برای حج شود و طبق مذهب ما حج بجای آورد بنا بر احتیاط واجب کفایت نمی‌کند، و اما اگر طبق مذهب خودش به جا آورد قطعاً کافی نیست.
مسأله107: کسی که حج بر او واجب شده است در آن سال نمی‌تواند به نیابت از شخص دیگری حج به جا آورد، ولی در صورتی که به نیابت از دیگری حج انجام دهد حجش صحیح و مجزی از منوبٌ عَنه(1) می‌باشد هرچند اجاره باطل است و او تنها مستحق اجرة المثل خواهد بود به شرط اینکه بیشتر از اجرة المسمی نباشد والا مقدار بیشتر را مستحق نیست، بله اگر جاهل یا غافل از وجوب حج بر خود باشد در این صورت اجاره هم صحیح است.
مسأله108: لازم نیست نایب عادل باشد ولی باید مورد اطمینان باشد که حج را از طرف منوبٌ عَنه انجام می‌دهد، بنابراین اگر خبر داد که حج را به جا آورده و از گفته او اطمینان حاصل نشد اکتفا به این خبر اشکال دارد، و چنانچه حج بر منوبٌ عَنه واجب باشد بنا بر احتیاط واجب مجدداً برای او نایب بگیرند.
مسأله109: نایب باید احکام و اعمال حج را بداند تا بتواند حج را به طور صحیح به جا آورد، ولی اگر با تعلیم و راهنمایی شخص دیگری ـ مثلاً روحانی کاروان ـ بتواند هنگام انجام دادن اعمال، آنها را به طور صحیح انجام دهد اشکال ندارد.
مسأله110: اگر انسان شک داشته باشد که نایب، اعمال را صحیح به جا آورده یا نه هرچند این شک به خاطر شک در آشنایی او به احکام حج باشد بنا را بر صحت بگذارد، و بر فرض اینکه حج واجب بوده لازم نیست مجدداً نایب بگیرد.
1. بلوغ
2. عقل
3. ایمان
4. حج بر خودش واجب نباشد.
مسأله104: نیابت کودک غیر بالغ برای حج صحیح نیست، لذا اگر کودک به نیابت از شخص دیگری حجة‌الاسلام به جا آورد کفایت نمی‌کند، و ـ بنا بر احتیاط واجب ـ حج واجب غیر حجة‌الاسلام نیز همین حکم را دارد هرچند بچه ممیز باشد و خوب و بد را تشخیص دهد.
مسأله105: کودک غیر بالغ اگر با اجازه ولیّ خود حج مستحب را به نیابت از شخص دیگری انجام دهد صحیح است.
مسأله106: نیابت غیر مؤمن برای حج بنا بر احتیاط واجب صحیح نیست، پس اگر غیر مؤمن نایب برای حج شود و طبق مذهب ما حج بجای آورد بنا بر احتیاط واجب کفایت نمی‌کند، و اما اگر طبق مذهب خودش به جا آورد قطعاً کافی نیست.
مسأله107: کسی که حج بر او واجب شده است در آن سال نمی‌تواند به نیابت از شخص دیگری حج به جا آورد، ولی در صورتی که به نیابت از دیگری حج انجام دهد حجش صحیح و مجزی از منوبٌ عَنه(1) می‌باشد هرچند اجاره باطل است و او تنها مستحق اجرة المثل خواهد بود به شرط اینکه بیشتر از اجرة المسمی نباشد والا مقدار بیشتر را مستحق نیست، بله اگر جاهل یا غافل از وجوب حج بر خود باشد در این صورت اجاره هم صحیح است.
مسأله108: لازم نیست نایب عادل باشد ولی باید مورد اطمینان باشد که حج را از طرف منوبٌ عَنه انجام می‌دهد، بنابراین اگر خبر داد که حج را به جا آورده و از گفته او اطمینان حاصل نشد اکتفا به این خبر اشکال دارد، و چنانچه حج بر منوبٌ عَنه واجب باشد بنا بر احتیاط واجب مجدداً برای او نایب بگیرند.
مسأله109: نایب باید احکام و اعمال حج را بداند تا بتواند حج را به طور صحیح به جا آورد، ولی اگر با تعلیم و راهنمایی شخص دیگری ـ مثلاً روحانی کاروان ـ بتواند هنگام انجام دادن اعمال، آنها را به طور صحیح انجام دهد اشکال ندارد.
مسأله110: اگر انسان شک داشته باشد که نایب، اعمال را صحیح به جا آورده یا نه هرچند این شک به خاطر شک در آشنایی او به احکام حج باشد بنا را بر صحت بگذارد، و بر فرض اینکه حج واجب بوده لازم نیست مجدداً نایب بگیرد.
(1) منوبٌ عنه: کسی است که نایب، اعمال حج را به نیابت از او انجام می‌دهد.