کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)
جستجو در:
5. تسهیلات خرید دین / معنای تسهیلات خرید دین ←
→ 4. تسهیلات اجاره به شرط تملیک / معنای تسهیلات اجاره به شرط تملیک
حکم تسهیلات اجاره به شرط تملیک
مسأله 1473. در قرارداد اجاره به شرط تملیک، رعایت چند نکته لازم است:
1. مقدار اجاره بها (اقساط ماهانه)[1] و زمان پرداخت آن و مدّت اجاره تعیین شود.
2. بانک بر اساس شرطی که پذیرفته، در پایان مدّت اجاره و عمل مستأجر به تعهّدات خویش، کالای مذکور را به مستأجر هبه کند یا بهطور مجّانی صلح نماید یا به مبلغ ناچیزی به مستأجر فروخته یا طور دیگری به وی انتقال دهد.
بنابراین، پس از پایان مدّت اجاره، کالا خود به خود به ملکیّت مستأجر در نمیآید و نیاز به تملیک از طرف بانک دارد.
شایان ذکر است، اگر شرط مذکور به صورت شرط نتیجه[2] باشد، صحیح نیست و مقصود از شرط نتیجه آن است که بعد از پایان یافتن مدّت اجاره، در صورتی که مستأجر اقساط اجاره بها را بهطور کامل پرداخته باشد، کالا خود به خود و بدون انجام عقد جدید ملک مستأجر باشد.[3]
3. شرط دیرکرد و خسارت تأخیر تأدیه یا وجه التزام در ازای تأخیر در پرداخت دین (اقساط اجاره بها) وجود نداشته باشد، وگرنه قرارداد اجاره، ربوی و حرام خواهد بود.
1. مقدار اجاره بها (اقساط ماهانه)[1] و زمان پرداخت آن و مدّت اجاره تعیین شود.
2. بانک بر اساس شرطی که پذیرفته، در پایان مدّت اجاره و عمل مستأجر به تعهّدات خویش، کالای مذکور را به مستأجر هبه کند یا بهطور مجّانی صلح نماید یا به مبلغ ناچیزی به مستأجر فروخته یا طور دیگری به وی انتقال دهد.
بنابراین، پس از پایان مدّت اجاره، کالا خود به خود به ملکیّت مستأجر در نمیآید و نیاز به تملیک از طرف بانک دارد.
شایان ذکر است، اگر شرط مذکور به صورت شرط نتیجه[2] باشد، صحیح نیست و مقصود از شرط نتیجه آن است که بعد از پایان یافتن مدّت اجاره، در صورتی که مستأجر اقساط اجاره بها را بهطور کامل پرداخته باشد، کالا خود به خود و بدون انجام عقد جدید ملک مستأجر باشد.[3]
3. شرط دیرکرد و خسارت تأخیر تأدیه یا وجه التزام در ازای تأخیر در پرداخت دین (اقساط اجاره بها) وجود نداشته باشد، وگرنه قرارداد اجاره، ربوی و حرام خواهد بود.
[1]. مقدار اجاره بها با در نظر گرفتن قیمت تمام شدۀ کالا و سود بانک، تعیین میگردد.
[2]. بنابراین در فرض مسأله، شرط تملیک کالا در پایان مدّت اجاره به صورت «شرط فعل» لحاظ شده، نه «شرط نتیجه» و توضیحات بیشتر در فرق بین شرط فعل و شرط نتیجه، از آنچه در جلد سوّم، مسائل«299 و 300» ذکر شد، معلوم میشود.
[3]. همان طور که در جلد سوّم، صفحۀ «172»، پاورقی «2» نیز ذکر شد.