کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)
جستجو در:
سرمایهگذاری وکالتی بانکی / کیفیّت عملکرد بانک در این نوع فعالیّت ←
→ قرض دادن به بانک مشترک (نیمه دولتی) و قرض گرفتن از آن
جوایز بانک برای حساب پسانداز
مسأله 1456. اگر بانک برای تشویق به سپردهگذاری و پسانداز (قرض دادن به بانک)، به کسانی که قرعه به نامشان در میآید، جایزه دهد، حکم آن از قرار ذیل میباشد:
الف. سپردهگذاران، سپردهگذاری را مشروط به قرعهکشی و اعطای جایزه نکرده باشند؛ در این صورت، اعطای جایزه از سوی بانک و گرفتن آن برای سپردهگذاران جایز است؛ البتّه، اگر آن بانک دولتی یا مشترک در کشورهای اسلامی باشد، فرد باید برای دریافت و تصرّف در جایزه از حاکم شرع اجازه بگیرد و معظّم له اجازۀ تملّک تمام جایزه را که مطابق با مقرّرات پرداخت میشود به همۀ مؤمنین دادهاند؛ امّا چنانچه بانک خصوصی باشد، گرفتن جایزه و تصرّف در آن، نیازی به اذن حاکم شرع ندارد.
ب. سپردهگذاران، افتتاح حساب پسانداز (قرض دادن به بانک) را مشروط به قرعهکشی و اعطای جایزه نمایند؛ چه اینکه این شرط به صورت صریح در قرارداد ذکر شود و چه اینکه به صورتهای دیگری که در جلد سوّم، مسألۀ «302» ذکر شد، لحاظ شده باشد؛ در این صورت، چنین کاری جایز نیست و قرضی که سپردهگذار به بانک میدهد ربا محسوب میشود و اعطای جایزه از سوی بانک و دریافت آن، به عنوان «وفای به شرط» حرام است[1] و بدون آن جایز است.
البتّه اگر بانک دولتی یا مشترک در کشورهای اسلامی باشد، برای دریافت و تصرّف در آن، اجازۀ حاکم شرع لازم است.
الف. سپردهگذاران، سپردهگذاری را مشروط به قرعهکشی و اعطای جایزه نکرده باشند؛ در این صورت، اعطای جایزه از سوی بانک و گرفتن آن برای سپردهگذاران جایز است؛ البتّه، اگر آن بانک دولتی یا مشترک در کشورهای اسلامی باشد، فرد باید برای دریافت و تصرّف در جایزه از حاکم شرع اجازه بگیرد و معظّم له اجازۀ تملّک تمام جایزه را که مطابق با مقرّرات پرداخت میشود به همۀ مؤمنین دادهاند؛ امّا چنانچه بانک خصوصی باشد، گرفتن جایزه و تصرّف در آن، نیازی به اذن حاکم شرع ندارد.
ب. سپردهگذاران، افتتاح حساب پسانداز (قرض دادن به بانک) را مشروط به قرعهکشی و اعطای جایزه نمایند؛ چه اینکه این شرط به صورت صریح در قرارداد ذکر شود و چه اینکه به صورتهای دیگری که در جلد سوّم، مسألۀ «302» ذکر شد، لحاظ شده باشد؛ در این صورت، چنین کاری جایز نیست و قرضی که سپردهگذار به بانک میدهد ربا محسوب میشود و اعطای جایزه از سوی بانک و دریافت آن، به عنوان «وفای به شرط» حرام است[1] و بدون آن جایز است.
البتّه اگر بانک دولتی یا مشترک در کشورهای اسلامی باشد، برای دریافت و تصرّف در آن، اجازۀ حاکم شرع لازم است.
[1]. توضیح بیشتر نسبت به تصرّف در زیادۀ ربوی در جلد سوّم، مسألۀ «1020» ذکر شد.