پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)

کفّارۀ قتل ← → حکم قتل در ماه‌های حرام

مستحقّین دیه قتل

مسأله 1363. دیۀ شرعی که بر اثر قتل ثابت می­شود در حکم سایر دارایی­ها و اموال مقتول می­باشد؛[1] بنابراین، اموری که از اصل مال برداشته می­شود[2] و انجام وصایای شرعی وی - با توضیحاتی که در مسألۀ «1157» ذکر شد - مقدّم بر تقسیم ارث می­باشد.
مسأله 1364. ورثۀ مقتول حسب طبقات ارث از دیه ارث می­برند؛ البتّه، قاتل خودش از دیه ارث نمی­برد. همچنین ،برادر و خواهر مادرى و سایر خویشاوندان مادری مقتول مانند دایی و خاله (پدر و مادری یا پدری یا مادری)، جدّ و جدّۀ مادری از دیه سهمی ندارند.
مسأله 1365. در جاری شدن احکامی که در مسائل «1363 و 1364» ذکر شد، فرقی بین قتل شبه عمد و خطای محض نیست و در قتل عمد نیز، اگر قاتل قصاص نشود[3] و دیه دریافت شود، همین احکام جاری است و چنانچه بین ولیّ مقتول و قاتل صلح صورت گیرد، فرق ندارد آنچه بر آن صلح شده از اصناف دیات باشد یا نه، مساوی با مقدار دیات شرعی یا کمتر یا بیشتر از آن باشد.
مسأله 1366. زوج و زوجه به همراه سایر ورثه از دیه ارث می­برند و در قتل عمد نیز هرچند برای آنان حقّ قصاص ثابت نیست، ولی اگر به جای قصاص، به پرداخت دیه صلح شود، زن و شوهر از آن ارث می ­برند.

[1]. همان طور که در فصل «وصیّت»، مسألۀ «1047» ذکر شد.
[2]. به فصل «وصیّت»، مسألۀ «1049» مراجعه شود.
[3]. قصاص نشدن قاتل ممکن است به جهت نبودن شرایط قصاص یا ممکن نبودن آن به سبب فوت قاتل قبل از قصاص یا فرار کردن او یا به جهت مصالحه و توافق بین ولیّ مقتول با قاتل باشد.
کفّارۀ قتل ← → حکم قتل در ماه‌های حرام
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français