کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)
جستجو در:
کفّارۀ قتل ←
→ حکم قتل در ماههای حرام
مستحقّین دیه قتل
مسأله 1363. دیۀ شرعی که بر اثر قتل ثابت میشود در حکم سایر داراییها و اموال مقتول میباشد؛[1] بنابراین، اموری که از اصل مال برداشته میشود[2] و انجام وصایای شرعی وی - با توضیحاتی که در مسألۀ «1157» ذکر شد - مقدّم بر تقسیم ارث میباشد.
مسأله 1364. ورثۀ مقتول حسب طبقات ارث از دیه ارث میبرند؛ البتّه، قاتل خودش از دیه ارث نمیبرد. همچنین ،برادر و خواهر مادرى و سایر خویشاوندان مادری مقتول مانند دایی و خاله (پدر و مادری یا پدری یا مادری)، جدّ و جدّۀ مادری از دیه سهمی ندارند.
مسأله 1365. در جاری شدن احکامی که در مسائل «1363 و 1364» ذکر شد، فرقی بین قتل شبه عمد و خطای محض نیست و در قتل عمد نیز، اگر قاتل قصاص نشود[3] و دیه دریافت شود، همین احکام جاری است و چنانچه بین ولیّ مقتول و قاتل صلح صورت گیرد، فرق ندارد آنچه بر آن صلح شده از اصناف دیات باشد یا نه، مساوی با مقدار دیات شرعی یا کمتر یا بیشتر از آن باشد.
مسأله 1366. زوج و زوجه به همراه سایر ورثه از دیه ارث میبرند و در قتل عمد نیز هرچند برای آنان حقّ قصاص ثابت نیست، ولی اگر به جای قصاص، به پرداخت دیه صلح شود، زن و شوهر از آن ارث می برند.
مسأله 1364. ورثۀ مقتول حسب طبقات ارث از دیه ارث میبرند؛ البتّه، قاتل خودش از دیه ارث نمیبرد. همچنین ،برادر و خواهر مادرى و سایر خویشاوندان مادری مقتول مانند دایی و خاله (پدر و مادری یا پدری یا مادری)، جدّ و جدّۀ مادری از دیه سهمی ندارند.
مسأله 1365. در جاری شدن احکامی که در مسائل «1363 و 1364» ذکر شد، فرقی بین قتل شبه عمد و خطای محض نیست و در قتل عمد نیز، اگر قاتل قصاص نشود[3] و دیه دریافت شود، همین احکام جاری است و چنانچه بین ولیّ مقتول و قاتل صلح صورت گیرد، فرق ندارد آنچه بر آن صلح شده از اصناف دیات باشد یا نه، مساوی با مقدار دیات شرعی یا کمتر یا بیشتر از آن باشد.
مسأله 1366. زوج و زوجه به همراه سایر ورثه از دیه ارث میبرند و در قتل عمد نیز هرچند برای آنان حقّ قصاص ثابت نیست، ولی اگر به جای قصاص، به پرداخت دیه صلح شود، زن و شوهر از آن ارث می برند.
[1]. همان طور که در فصل «وصیّت»، مسألۀ «1047» ذکر شد.
[2]. به فصل «وصیّت»، مسألۀ «1049» مراجعه شود.
[3]. قصاص نشدن قاتل ممکن است به جهت نبودن شرایط قصاص یا ممکن نبودن آن به سبب فوت قاتل قبل از قصاص یا فرار کردن او یا به جهت مصالحه و توافق بین ولیّ مقتول با قاتل باشد.