مسأله 1340. اگر قتل عمدی نباشد، حقّ قصاص بر ولیّ مقتول ثابت نیست، بلکه حقّ دریافت «دیه» را دارد و «دیه» بر ذمّۀ قاتل ثابت است؛ البتّه توضیح حکم فرد یا افرادی که باید دیه را بپردازند، در مسألۀ بعد ذکر می‌شود.
مسأله 1341. اگر قتل به صورت «شبه عمد» باشد، پرداخت دیه بر خود قاتل واجب است؛
امّا اگر قتل به صورت «خطای محض یا در حکم[1] آن» باشد، هرچند دیه بر ذمّۀ خود قاتل ثابت است، ولی پرداخت آن تکلیفاً بر افرادی که «عاقله» نامیده می‌شوند واجب است[2] که توضیح آن در مسائل بعد بیان می­شود.
مسأله 1342. اگر قاتل، بچّۀ نابالغ یا فرد مجنون باشد قصاص نمی­شود و قتل عمد یا شبه عمد او، حکم قتل خطای محض را دارد و تکلیفاً بر عاقله­اش پرداخت دیه واجب است.
مسأله 1343. اگر قتل خطایی فقط با اقرار قاتل ثابت شود، پرداخت دیه بر خودِ قاتل واجب است و بر عاقلۀ او تکلیفی نیست و آسیب­ها و صدمه­های بدنی غیر قتل در صورت خطای محض نیز، همین حکم را دارد.