مسأله 1289. «عَوْل» در اصطلاح فقهی[1]به معنای افزونی سهام ورثه از دارایی متوفّیٰ است؛
اگر مجموع سهام ورثه، از مجموع اموال متوفّیٰ بیشتر باشد، اهل تسنّن شیوه‌ای را در مورد سهام ارث بکار می‌گیرند که به آن در اصطلاح فقهی، «عَوْل» می‌گویند.
«عَوْل» از اختصاصات فقه اهل‌تسنّن است و فقه شیعۀ دوازده امامی آن را نپذیرفته است.
مثلاً اگر ورثۀ میّت، «شوهر، پدر و مادر و دو دختر وی» باشند، سهم الارث شوهـر یک چهارم اموال و سهم الارث هر یک از پـدر و مــادر یک ششم اموال و سهــم الارث دو دختــر دو سوم اموال است. بنابراین، مجموع سهام ورثه، به میزان یک چهارم از مقدار اموال متوفّیٰ بیشتر است؛
اهل تسنّن در چنین موردی این کمبود را به نسبت، میان همۀ ورثه توزیع می‌کنند؛ امّا حسب فقه شیعۀ دوازده امامی نقص به «دو دختر» وارد شده و از سهم الارث آن دو کسر می­شود.[2]
بنابراین، سهم الارث شوهر یک چهارم اصل اموال و سهم الارث هر یک از پدر و مادر یک ششم اصل اموال می‌باشد و باقیمانده، سهم الارث دو دختر‌ می­باشد که به‌طور مساوی بینشان قسمت می­ شود.[3]
همین طور اگر ورثۀ میّت، «شوهر و دو خواهر پدر و مادری» باشند، سهم الارث شوهر یک دوم اموال و سهم الارث دو خواهر پدر و مادری دو سوم اموال است. بنابراین، مجموع سهام ورثه، به میزان یک ششم
از مقدار اموال متوفّیٰ بیشتر است.
اهل تسنّن در چنین موردی این کمبود را به نسبت، میان همۀ ورثه توزیع می‌کنند، امّا حسب فقه شیعۀ دوازده امامی، نقص به «دو خواهر پدر و مادری» وارد شده و از سهم الارث آنان کسر می­شود.
بنابراین، سهم الارث شوهر یک دوم اموال بوده و باقیمانده، سهم دو خواهر است که به‌طور مساوی بینشان تقسیم می­شود.[4]