پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)

ارث عمو و عمّه و دایی و خالۀ پدر و مادر میّت ← → ارث زن یا شوهر همراه با عمو و عمّه و دایی و خاله

ارث فرزندان عمو و عمّه و دایی و خاله

مسأله 1245. اگر فرد در هنگام وفات، عمو و عمّه و دایی و خاله نداشته باشد، سهم الارث آنان به اولادشان مى­رسد،[1] یعنى نخست هر یک از عمو و عمّه و دایی و خالۀ میّت که دارای فرزند می­باشند، زنده فرض می­شوند و سهم الارث هر فرد از آنان محاسبه شده و بین یک سوم فرزندان وی تقسیم می­شود.[2]
کیفیّت تقسیم ارث بین اولاد عمو و عمّه و دایى و خاله، مانند اولاد برادر و خواهر است. بنابراین، سهم هر یک از عمو و عمّه و دایی و خاله مادرى به‌طور مساوى بین فرزندانشان قسمت میشود، هرچند بعضی از آنان مذکّر و بعضی مؤنّث باشند.
امّا اگر فرزندان عمو و عمّه و دایی و خالۀ پدری و مادری یا پدری، بعضی مذکّر و بعضی مؤنّث باشند، بنابر نظر مشهور فقهای عظام - رضوان اللّه تعالی علیهم - هرمذکّری دو برابر مؤنّث ارث میبرد، ولى احتمال دارد که ارث بین آنان هم به‌طور مساوی قسمت شود. بنابراین، مراعات مقتضای احتیاط در این مورد ترک نشود و بنابر احتیاط واجب با هم مصالحه نمایند.[3]

[1]. شایان ذکر است، با وجود عمو یا عمّه یا دایی یا خاله - هرچند یک نفر از آنان - ارث به اولاد عمو، عمّه، دایی و خاله نمی­رسد و از این حکم یک مورد استثنا می­شود که حکم آن در صفحۀ «482»، پاورقی «1» ذکر شد.
[2]. مثلاً اگر ورثۀ میّت یک دختر عمّه و چند پسر دایى باشند، دختر عمّه دو سوم مال متوفّیٰ را ارث میبرد و سهم الارث پسر دایی­ها یک سوم مال می­باشد که به‌طور مساوی بینشان تقسیم می­شود.
[3]. مثلاً اگر ورثۀ متوفّیٰ یک پسر عمو و یک دختر عموی پدر و مادری باشند که هر دوی آنان فرزندانِ یک عموی متوفّیٰ هستند، بنابر احتمال اوّل، سهم الارث پسر عمو دو سوم و سهم الارث دختر عمو یک سوم می‌باشد و بنابر احتمال دوّم، سهــم الارث هر یــک از دو نفر یک دوم می­باشــد. بنابراین، مقدار یقینـی سهــــم پســر عمو یک دوم و دختر عمو یک سوم است و تفاوت دو مقدار مذکور یک ششم مورد احتیاط و مصالحه می‌باشد.
ارث عمو و عمّه و دایی و خالۀ پدر و مادر میّت ← → ارث زن یا شوهر همراه با عمو و عمّه و دایی و خاله
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français