پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)

ج. ارث جدّ و جدّه به همراه برادر و خواهر ← → ارث برادر‌زاده و خواهر‌زادۀ میّت

ارث زن یا شوهر همراه با برادر و خواهر

مسأله 1195. اگر به همراه شوهر میّت، فقط یک برادر یا یک خواهر (پدری یا مادری یا پدر و مادری) باشد، شوهر یک دوم از اصل اموال را ارث می­برد و باقیمانده، سهم الارث برادر یا خواهر می­باشد.
مسأله 1196. اگر به همراه شوهر میّت، چند برادر یا خواهــر پــدر و مادری باشنــد، شوهــر یک دوم از اصل اموال را ارث می­برد و باقیمانده به‌طور مساوی بین برادران یا خواهران پدر و مادری قسمت میشود و چنانچه برادر و خواهر پدر و مادری با هم باشند، هر برادری دو برابر خواهر ارث میبرد.
مسأله 1197. اگر به همراه شوهر میّت، چند برادر یا خواهر مادری یا چند برادر و خواهر مادری باشند، شوهر یک دوم از اصل اموال را ارث می‌برد و باقیمانده به‌طور مساوی، بین سایر ورثه قسمت میشود.
مسأله 1198. اگر به همراه شوهر میّت، برادر و خواهر پدر و مادری و یک برادر یا یک خواهر مادری باشـد، شوهــر یک دوم از اصل اموال را ارث می­بــرد و ارث بــرادر یا خواهــر مادری یک ششم از اصل اموال می‌باشد و باقیمانده یعنی دو ششم آن به برادر و خواهر پدر و مادری ارث می‌رسد که سهم هر برادر از این مقدار دو برابر سهم خواهر می­باشد[1]
مسأله 1199. اگر به همراه شوهر میّت، برادر و خواهر پدر و مادری و چند برادر یا خواهر مادری یا برادر و خواهر مادری باشد، شوهر یک دوم از اصل اموال را ارث می‌برد و خویشاوندان مادری مذکور مجموعاً یک سوم از اصل اموال را ارث می­برند که این مقدار به‌طور مساوی بینشان تقسیم می­شود و باقیمانده یعنی یک ششم آن به برادر و خواهر پدر و مادری ارث می­رسد، که سهم هر برادر از این مقدار دو برابر سهـم هر خواهر می‌باشد.
مسأله 1200. اگر به همراه زوجۀ میّت، فقط یک برادر یا یک خواهر (پدری یا مادری یا پدر و مادری) باشد، زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد[2] و باقیمانده، سهم الارث برادر یا خواهر می­باشد.
مسأله 1201. اگر به همراه زوجۀ میّت، چنــد برادر یا خواهر پدر و مادری باشـــند، زوجـــه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و باقیمانده به‌طور مساوی بین برادران یا خواهران قسمت میشود و اگر برادر و خواهر پدر و مادری با هم باشند، هر برادری دو برابر خواهر ارث میبرد.
مسأله 1202. اگر به همراه زوجۀ میّت، چند برادر مادری یا چند خواهر مادری یا برادر و خواهر مادری باشند، زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و باقیمانده به‌طور مساوی بین سایر ورثه قسمت میشود.
مسأله 1203. اگر به همراه زوجۀ میّت، برادر و خواهر پدر و مادری و یک برادر یا یک خواهر مادری باشد، زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و سهم الارث برادر یا خواهر مادری، یک ششم از اصل اموال می‌باشد و باقیمانده یعنی هفت دوازدهم آن به برادر و خواهر پدر و مادری ارث می­رسد که سهم هر برادر از این مقدار دو برابر سهم هر خواهر می­باشد.
بنابراین، سهم الارث زوجۀ میّت سه دوازدهم و برادر یا خواهر مادری، دو دوازدهم و برادر و خواهر پدر و مادری هفت دوازدهم اموال می­باشد.
مسأله 1204. اگر به همراه زوجۀ میّت، برادر و خواهرِ پدر و مادری و چند برادر یا خواهر یا برادر و خواهر مادری باشد، زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و سهم الارث خویشاوندان مادری یک سوم از اصل اموال می‌باشد که این مقدار به‌طور مساوی بینشان تقسیم می­شود و باقیمانده یعنی پنج دوازدهم آن به برادر و خواهر پدر و مادری ارث می­رسد که سهم هر برادر از این مقدار دو برابر سهم هر خواهر می­باشد.
بنابراین، سهم الارث زوجۀ میّت سه دوازدهم و خویشاوندان مادری چهار دوازدهم و خویشاوندان پدری پنج دوازدهم اموال می­باشد.

[1]. قاعدۀ کلّی در این مورد و موارد مشابه آن است که به سبب ارث بردن زن و شوهر، از سهم برادران و خواهران مادری چیزی کم نمی­شود، بلکه از سهم برادران و خواهران پدر و مادری کسر می­شود. بنابراین، اگر برادر یا خواهر مادری یکی باشد یک ششم اصل اموال و چنانچه متعدّد باشد یک سوم اصل اموال را ارث می­برند و باقیمانده، مربوط به سایر ورثه است.
[2]. کیفیّت ارث «زوجه» از اموال شوهرش در این مسأله و مسائل بعدی، در مسائل «1252 و 1253» ذکر می‌شود.
ج. ارث جدّ و جدّه به همراه برادر و خواهر ← → ارث برادر‌زاده و خواهر‌زادۀ میّت
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français