مسأله 1159. اگر وارث میّت فقط یک نفر از دستۀ اول باشد، مثلاً «پدر» یا «مادر» یا «یک پسر» یا «یک دختر» باشد، همۀ اموال میّت به او ارث مى ‏رسد.
همچنین، اگر پدر و مادر زنده نباشند و ورثه تنها «چند پسر» یا «چند دختر» باشند، همۀ اموال را به‌طور مساوی بین خود قسمت می­کنند و چنانچه «پسر و دختر» هر دو باشند، هر پسر دو برابر هر دختر ارث خواهد برد.
مسأله 1160. اگر وارث میّت فقط «پدر و مادر» او باشند، دو صورت دارد:
الف. مادر «حاجِب» نداشته باشد؛ در این صورت، یک سوم اصل اموال میّت[1] به مادر و باقیمانده یعنی دو سوم آن به پدر ارث می­رسد؛
ب. مادر «حاجِب» داشته باشد؛ در این صورت، یک ششم اصل اموال میّت به مادر و باقیمانده یعنی پنج ششم آن به پدر ارث می­رسد.
منظور از «حاجِب» در این مسأله آن است که میّت، حدّاقل «دو برادر یا چهار خواهر، یا یک برادر و دو خواهر» داشته باشد که همۀ آنان مسلمان و آزاد و پدرشان با پدر میّت یکى باشد، خواه مادرشان با مادر میّت یکى باشد یا نه، ولی مشروط به اینکه به دنیا آمده باشند. بنابراین، اگر به صورت حَمْل باشند کافی نیست.
شایان ذکر است، افراد مذکور که در دستۀ دوم ارث هستند ارث نمی­برند، امّا به سبب بودن این افراد، سهم الارث مادر از یک سوم به یک ششم کاهش می­یابد.
مسأله 1161. اگر وارث میّت فقط «پدر و مادر و یک دختر» باشد، دو صورت دارد:
الف. مادر «حاجِب»[2] نداشته باشد؛ در این صورت اموال میّت را پنج قسمت میکنند و پدر و مادر هر کدام یک پنجم اصل اموال و دختر سه پنجم آن را ارث می­برد.
ب. مادر «حاجِب» داشته باشد؛ در این صورت اموال را «30­» قسمت نموده و پدر شش سی ام، دختر هجده سی ام و مادر پنج سی ام اموال را به ارث میبرند.
امّا نسبت به باقیمانده - یعنی یک سی ام اموال میّت - مراعات مقتضای احتیاط ترک نشود وبنابر احتیاط واجب، پدر و مادر و دختر میت با هم مصالحه نمایند.[3]
مسأله 1162. اگر وارث میّت فقط «پدر و مادر و یک پسر» باشد، اموال وی را «6» قسمت میکنند؛ به این صورت که پدر و مادر هر کدام یک قسمت، یعنی یک ششم اصل اموال و پسر، «4» قسمت یعنی چهار ششم آن را ارث میبرد.
همین طور، اگر میّت به جای یک پسر، «چند پسر» یا «چند دختر» داشته باشد، آن چهار قسمت به‌طور مساوى بین پسران یا دختران قسمت می­شود و چنانچه میّت دارای «پدر و مادر و پسر و دختر»باشد، آن چهار قسمت را به گونه­ای تقسیم میکنند که هر پسر دو برابر هر دختر ارث ببرد.
مسأله 1163. اگر وارث میّت فقط «پدر یا مادر و یک یا چند پسر» باشند، اموالش را «6» قسمت میکنند؛ به این صورت که پدر یا مادر یک قسمت یعنی یک ششم اصل اموال و پسر پنج قسمت، یعنی
پنج ششم آن را ارث میبــرد و اگر چند پســر باشنــد، آن پنج قسمت را به‌طور مساوى بین پسران تقسیم مینمایند.
مسأله 1164. اگر ورثۀ میّت فقط «پدر یا مادر به همراه چند پسر و دختر» باشند، اموال را «6» قسمت میکنند؛ به این صورت که پدر یا مادر یک قسمت یعنی یک ششم اصل اموال را ارث می­برد و باقیمانده، یعنی پنج ششم آن را طورى قسمت میکنند که هر پسر دو برابر هر دختر ارث ببرد.
مسأله 1165. اگر وارث میّت فقط­ «پدر یا مادر و یک دختر» باشد، اموال را «4» قسمت میکنند؛ به این صورت که پدر یا مادر یک قسمت، یعنی یک چهارم اصل اموال و دختر «3» قسمت، یعنی
سه چهارم آن را ارث میبرد.
مسأله 1166. اگر وارث میّت فقط­«پدر یا مادر و چند دختر» باشد، اموال را «5» قسمت­ میکنند؛ به این صورت که پدر یا مادر یک قسمت، یعنی یک پنجم اصل اموال را ارث می­برد و «4» قسمت دیگر، یعنی
چهار پنجم آن را دختران به‌طور مساوى بین خودشان تقسیم میکنند.