مسأله 1101. اگر فردی وصیّت نماید که بعضی از ورثه (مثلاً فرزند بزرگ وی) ارث نبرد، چنانچه شخص مذکور چنین وصیّتی را اجازه دهد صحیح است و از ارث محروم می­شود، ولی اگر آن را نپذیرد و رد نماید، عمل به این وصیّت فقط به اندازۀ ثلث اموال متوفّىٰ واجب است و فرد مذکور از ثلث اموال وصیّت کننده حقّی ندارد.
مثلاً اگر فردی دو پسر داشته، و دارایی او 60­ میلیون تومان باشد و وصیّت نماید که پسر بزرگش ارث نبرد، چنانچه این فرزند وصیّت مذکور را نپذیرد، ثلث دارایی وی (معادل 20 میلیون تومان) به پسر دیگرش داده می­شود، و باقیماندۀ اموال وی (معادل ‌40 میلیون تومان) نیز بین هر دو فرزند به‌طور مساوی قسمت می­شود. بنابراین، در مجموع 20 میلیون تومان به پسر بزرگ و 40 میلیون تومان به پسر دیگرش داده مى­شود.
شایان ذکر است اگر متوفّیٰ علاوه بر وصیّت به محرومیّتِ بعضی از ورثه از ارث، وصایای دیگری نیز داشته باشد، باید برای عمل به چنین وصیّتی، سایر وصایایش نیز لحاظ شود.
بنابراین، اگر فرد مذکور علاوه بر وصیّت به محروم بودن پسر بزرگش از ارث، یک ششم مالش را برای نماز و روزۀ قضا وصیّت کرده باشد، 10 میلیون تومان جهت نماز و روزۀ قضا در نظر گرفته می­شود،و باقیماندۀ ثلث (معادل10 میلیون تومان) به پسر کوچکش داده می‌شود و باقیماندۀ اموال وی (معادل‌40 میلیون تومان) بین هر دو فرزند به‌طور مساوی قسمت می­شود؛ در نتیجه، سهم پسر بزرگش 20 میلیون تومان و سهم پسر دیگرش30 میلیون تومان می­باشد.[1]