کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)
جستجو در:
کسر هزینههای عمل به وصیّت از ثلث ←
→ احکام وصیّت بیشتر از ثلث
سایر احکام آنچه مورد وصیّت واقع میشود (موصیٰ به) / تصرّف ورثه یا دیگران در مال مورد وصیّت
مسأله 1068. اگر فردی که از دنیا رفته وصیّتهایی داشته[1] و برای عمل به وصایای خویش، مال مشخّصی از اموالش را تعیین کرده باشد، مانند اینکه وصیّت کرده تمام خانۀ مسکونیاش را در امور خیر صرف نمایند، در این صورت، تصرّف ورثه و دیگران در مال مذکور جایز نیست؛
مگر آنکه نشانه و قرینۀ اطمینانآوری وجود داشته باشد که وصیّت کننده تصرّفاتی مانند رفت و آمد و حضور و نماز خواندن در آن مکان را تا هنگام عمل به وصیّت، مجاز دانسته است.[2]
مسأله 1069. اگر فردی وصیّت کرده کسر مشاعی از تمام اموالش - مانند ثلث آن - را در اموری صرف نمایند، تصرّفاتی که موجب کم شدن مالیّت آن اموال نمیشود و منافات با حقّ متوفّیٰ در اموالش ندارد، مجاز میباشد و در فرض مذکور حقّ متوفّیٰ به صورت «شرکت در مالیّتِ» اموالش بوده و در عینِ اموال سهمی ندارد؛
البتّه، اگر نشانه و قرینۀ اطمینانآوری باشد بر اینکه خواسته و مقصود وی کسر مشاع معیّن از عین اموالش بوده، در این صورت حکم مسألۀ قبل در مورد آن جاری میشود و در فرض مذکور حقّ متوفّیٰ به صورت «شرکت در عین» اموال میباشد.
مسأله 1070. اگر فرد وصیّت کرده باشد کسر مشاع از مال معیّن - مانند یک چهارم از مغازهاش - را در اموری که مشخّص نموده صرف نمایند، حکم ذکر شده در مسألۀ قبل نسبت به آن مال جاری می شود.
مسأله 1071. اگر وصیّت متوفّیٰ طوری است که حقّ وی به صورت «شرکت در مالیّتِ» اموال با سایر ورثه باشد،[3] چنانچه ورثه بخواهند حقّ متوفّیٰ را از قیمت اموال بدهند، وصیّ حقّ امتناع ندارد؛
ولی اگر حقّ متوفّیٰ در «عینِ اموال» باشد،[4] وصیّ میتواند از دریافت قیمت امتناع ورزد.
مگر آنکه نشانه و قرینۀ اطمینانآوری وجود داشته باشد که وصیّت کننده تصرّفاتی مانند رفت و آمد و حضور و نماز خواندن در آن مکان را تا هنگام عمل به وصیّت، مجاز دانسته است.[2]
مسأله 1069. اگر فردی وصیّت کرده کسر مشاعی از تمام اموالش - مانند ثلث آن - را در اموری صرف نمایند، تصرّفاتی که موجب کم شدن مالیّت آن اموال نمیشود و منافات با حقّ متوفّیٰ در اموالش ندارد، مجاز میباشد و در فرض مذکور حقّ متوفّیٰ به صورت «شرکت در مالیّتِ» اموالش بوده و در عینِ اموال سهمی ندارد؛
البتّه، اگر نشانه و قرینۀ اطمینانآوری باشد بر اینکه خواسته و مقصود وی کسر مشاع معیّن از عین اموالش بوده، در این صورت حکم مسألۀ قبل در مورد آن جاری میشود و در فرض مذکور حقّ متوفّیٰ به صورت «شرکت در عین» اموال میباشد.
مسأله 1070. اگر فرد وصیّت کرده باشد کسر مشاع از مال معیّن - مانند یک چهارم از مغازهاش - را در اموری که مشخّص نموده صرف نمایند، حکم ذکر شده در مسألۀ قبل نسبت به آن مال جاری می شود.
مسأله 1071. اگر وصیّت متوفّیٰ طوری است که حقّ وی به صورت «شرکت در مالیّتِ» اموال با سایر ورثه باشد،[3] چنانچه ورثه بخواهند حقّ متوفّیٰ را از قیمت اموال بدهند، وصیّ حقّ امتناع ندارد؛
ولی اگر حقّ متوفّیٰ در «عینِ اموال» باشد،[4] وصیّ میتواند از دریافت قیمت امتناع ورزد.
[1]. با رعایت شرایط وصیت.
[2]. مشابه آنچه در مسألۀ «1078» ذکر میگردد.
[3]. با توضیحی که در مسألۀ «1069» ذکر شد.
[4]. مانند آنچه در مسألۀ «1068» ذکر شد.