کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)
جستجو در:
2. مال مورد وصیّت منفعت حلال قابل توجّه داشته باشد ←
→ شرایط آنچه مورد وصیّت واقع شده است (موصیٰ به)
1. مال مورد وصیّت قابلیّت انتقال به دیگری را داشته باشد
مسأله 1042. در وصیّت تملیکی لازم است مورد وصیّت، مال[1] یا منفعت یا حقّی باشد که از نظر شرعی قابلیّت نقل و انتقال به دیگری را داشته باشد.
بنابراین، وصیّت به اینکه مغازه یا منافع مغازه یا حقّ سرقفلی آن[2] بعد از وفات، ملک شخص معیّنی باشد صحیح است؛ امّا اگر مغازۀ مذکور موقوف های باشد که واقف شرط کرده است خودِ وصیّت کننده از آن استفاده نماید (وقف انتفاع)، چنین وصیّتی صحیح نمیباشد.
این حکم در وصیّت عهدی، در صورتی که مشتمل بر سفارش به تملیک مال یا منفعت یا حقّی باشد نیز جاری است.[3]
بنابراین، وصیّت به اینکه مغازه یا منافع مغازه یا حقّ سرقفلی آن[2] بعد از وفات، ملک شخص معیّنی باشد صحیح است؛ امّا اگر مغازۀ مذکور موقوف های باشد که واقف شرط کرده است خودِ وصیّت کننده از آن استفاده نماید (وقف انتفاع)، چنین وصیّتی صحیح نمیباشد.
این حکم در وصیّت عهدی، در صورتی که مشتمل بر سفارش به تملیک مال یا منفعت یا حقّی باشد نیز جاری است.[3]
[1]. مال مذکور میتواند به صورت عین شخصی یا دین (طلب) باشد و فرقی نیست که آن مال در زمان وصیّت موجود باشد یا اینکه بعداً به وجود آید. بنابراین، فرد میتواند برای شخصی - مثلاً حسین - وصیّت کند که میوههای فلان درخت که بعداً پدید میآید مال حسین باشد یا وصیّت کند چنانچه گوسفندش بعداً آبستن شده و صاحب برّه شد، برّۀ مذکور مال حسین باشد.
[2]. منظور از سرقفلی، حقّ انتفاع و استفاده از مغازه است که شخص با پرداخت عوض، مالک آن شده است؛ توضیح آن در جلد سوّم، مسائل «609 و 610» ذکر شد.
[3]. اگر فرد نسبت به «زمین موات» که در زمان حیات خویش اقدام به تحجیر و احیای آن نکرده، ولی سند رسمی آن به نام وی بوده، وصیّت کرده باشد، حکم ویژهای دارد که در جلد سوّم، مسألۀ «1368» ذکر شد.