---

[1]. فروع کافی، ج‌7، کتاب الوصایا، باب الوصیة و ما أمر بها، ص­3، ح5.

[2]. مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏2، ابواب الاحتضار و ما یناسبه، باب21، ص117، ح5.

[3]. ای خدای آفرینندۀ آسمان­ها و زمین، دانای نهان و آشکار، بخشندۀ مهربان، من در این سرای دنیا در پیشگاه تو اقرار و اعتراف می­کنم (عهد می­کنم) بر اینکه هیچ خدایی جز تو نیست، یگانه و بی­شریکی و محمّدˆ بنده و فرستادۀ توست و بهشت حقّ است و دوزخ حقّ است و برانگیخته شدن از قبرها در قیامت حقّ است و حساب حقّ است و تقدیرات و میزان حقّ است و همانا دین چنان است که تو وصف کرده­ای و اسلام همان گونه است که تو تشریع فرموده­ای و سخن همان است که تو گفته­ای و قرآن چنان است که تو نازل کرده­ای و تو همان خداوند حقیقی و آشکار هستی. خداوند به پیامبرش محمّد جزای خیر دهد و بر محمّد و آل محمّد تحیّت و سلام فرستد.
بار خدایا، در هنگام گرفتاریم تویی تکیه‌گاه و ذخیرۀ من و به هنگام سختیم تویی یار و یاور من و تویی ولیّ نعمت من، خدایم و خدای پدران من، هرگز چشم بر هم زدنی مرا به خودم وا مگذار، که اگر چشم بر هم زدنی مرا به خودم واگذاری به شرّ نزدیک شده و از خیر دور می‌شوم، پس در تنهایی وحشتناک قبر تو مونس من باش و در آن روز که با تو دیدار می­کنم از خودت عهد و پیمانی گشوده شده و باز برایم قرار بده.

[4]. منظور از «قَدَر» ممکن است تقدیرات خداوند متعال، یا علم الهی به وقایع سابق و آینده، یا اعم از هردو، یا مجازات به اندازۀ عمل باشد؛ به مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج‏23، ص5 و روضة المتّقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج‏11، ص32 مراجعه شود.

[5]. این دعا در کتاب فلاح السائل و نجاح المسائل سیّد بن طاووس، ص66 و 67، فصل ذکر عهد المیّت، بدین گونه نقل شده است: «اللَّهُمَّ فاطِرَ السَّماواتِ وَالْأَرْضِ عالِمَ الْغَیْبِ وَالشَّهادَةِ الرَّحْمٰنَ الرَّحیمَ إِنّی أَعْهَدُ إِلَیْکَ فی دَارِ الدُّنْیَا أَنّی أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَحْدَکَ لَا شَریکَ لَکَ وَأَنَّ مُحَمَّداًˆ عَبْدُکَ وَرَسُولُکَ‏ وَأَنَّ السَّاعَةَ آتیَةٌ لا رَیْبَ فیها وَأَنَّکَ تَبْعَثُ‏ مَنْ فی الْقُبُورِ وَأَنَّ الْحِسَابَ حَقٌّ وَأَنَّ‏ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَمَا وَعَدَ اللَّهُ فیهَا مِنَ النَّعیمِ مِنَ الْمَأْکَلِ وَالْمَشْرَبِ وَالنِّکَاحِ حَقٌّ وَأَنَّ النَّارَ حَقٌّ وَأَنَّ الْإیمَانَ حَقٌّ وَأَنَّ الدّینَ کَمَا وَصَفْتَ وَأَنَّ الْإِسْلَامَ کَمَا شَرَعْتَ وَأَنَّ الْقَوْلَ کَمَا قُلْتَ وَأَنَّ الْقُرْآنَ کَمَا أَنْزَلْتَ وَأَنَّکَ أَنْتَ اللَّهُ الْحَقُّ الْمُبینُ وَأَنّی أَعْهَدُ إِلَیْکَ فی دَارِ الدُّنْیَا أَنّی رَضیتُ بِکَ رَبّاً وَبِالْإِسْلَامِ دیناً وَبِمُحَمَّدٍˆ نَبیّاً وَبِعَلیٍّ إِمَاماً وَبِالْقُرْآنِ کِتَاباً وَأَنَّ أَهْلَ بَیْتِ نَبیِّکَ‰ أَئِمَّتی اللَّهُمَّ أَنْتَ ثِقَتی عِنْدَ شِدَّتی وَرَجَائی عِنْدَ کُرْبَتی وَعُدَّتی عِنْدَ الْأُمُورِ الَّتی تَنْزِلُ بی وَأَنْتَ وَلیّی فی نِعْمَتی وَإِلٰهی وَإِلٰهَ آبَائی صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَلَا تَکِلْنی إِلیٰ نَفْسی طَرْفَةَ عَیْنٍ أَبَداً وَآنِسْ فی قَبْری وَحْشَتی وَاجْعَلْ لی عِنْدَکَ عَهْداً یَوْمَ أَلْقَاکَ مَنْشُوراً».

[6]. سورۀ مریم، آیۀ 87: «اختیار شفاعت ندارند، مگر کسی که از جانب خدای رحمان پیمانی گرفته است».

[7]. فروع کافی، ج7، کتاب الوصیة، باب الوصیة و ما أمر بها، ص2، ح1.

[8]. وسائل الشیعه، ج‌19، کتاب الوصایا، باب5، ص264، ح2.

[9]. تهذیب الأحکام، ج‌9، کتاب الوصایا، باب6، ص175، ح12.