کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)
جستجو در:
مرحلۀ دوّم: بازسازی و برگرداندن عنوان اولیّه تنها با فروش حدّاقل قسمتی از آن ملک حاصل می‌شود؛[1] ←
→ خراب شدن موقوفاتی غیر از مسجد
مرحلۀ اول: امکان تعمیر و برگرداندن عنوان اولیّه بدون فروش آن ممکن است؛[1]
در این صورت، فروش آن جایز نیست.[2] بنابراین، اگر هر یک از امور ذیل و امثال آن ممکن باشد، باید اقدام به آن کنند و نوبت به فروش موقوفه نمی‌رسد:[3]
الف. مبلغی برای تعمیر آن قرض گرفته تا با درآمد بعدی موقوفه، آن قرض را ادا کنند؛
ب. از مساعدت مالی خیّرین استفاده نمایند؛[4]
ج. ملک مذکور را برای مدّتی - هرچند نسبتاً طولانی - اجاره دهند و اجاره بها را صرف تعمیر نمایند؛
د. با فردی که توانایی بازسازی موقوفه را دارد، مصالحه کنند که آن را تعمیر کرده و در عوض برای مدّتی - هرچند نسبتاً طولانی[5]- به‌طور مجّانی از آن استفاده کند؛
ه . حقّ تقدیمی یا حقّ پذیرۀ موقوفه را به‌طور موقّت[6] در ازای دریافت عوض معیّن واگذار کنند و با عوضِ حقّ تقدیمی یا پذیره، موقوفه آباد شود.
الف. مبلغی برای تعمیر آن قرض گرفته تا با درآمد بعدی موقوفه، آن قرض را ادا کنند؛
ب. از مساعدت مالی خیّرین استفاده نمایند؛[4]
ج. ملک مذکور را برای مدّتی - هرچند نسبتاً طولانی - اجاره دهند و اجاره بها را صرف تعمیر نمایند؛
د. با فردی که توانایی بازسازی موقوفه را دارد، مصالحه کنند که آن را تعمیر کرده و در عوض برای مدّتی - هرچند نسبتاً طولانی[5]- به‌طور مجّانی از آن استفاده کند؛
ه . حقّ تقدیمی یا حقّ پذیرۀ موقوفه را به‌طور موقّت[6] در ازای دریافت عوض معیّن واگذار کنند و با عوضِ حقّ تقدیمی یا پذیره، موقوفه آباد شود.
[1]. هرچند با احداث بنای ساده و کم هزینه، طوری که عنوان اولیّه بر آن عرفاً صدق نماید.
[2]. مگر از مواردی باشد که در جلد سوّم، مسائل «163 تا 165» ذکر شد، مثل آنکه واقف در هنگام وقف اجازۀ فروش و تبدیل موقوفه را در شرایط خاصّی به متولّی داده باشد.
[3]. البتّه در برخی از موارد، برگرداندن عنوان اولیّۀ موقوفه لازم نیست، بلکه گاهی جایز نمی‌باشد؛ توضیح مربوط به این موارد، از مسألۀ «909» فهمیده می‌شود؛
مثلاً اگر موقوفه منزلی بوده که وقف شده تا جهت سکونت اجاره داده شود و منافع آن صرف فقرا شود و اکنون خراب شده است و معلوم است حفظ عنوان اولیّه، یعنی منزل بودن خصوصیّتی در وقف نداشته و وقف نسبت به سایر عناوین مثل مغازه، باغ و مانند آن نیز شمول داشته است؛ در این صورت، برای بازسازی موقوفه متولّی میتواند با رعایت مصلحت وقف آن را تبدیل به مغازه یا باغ و مانند آن از انواع وقف منفعت نمایند و در صورتی که بازسازی آن به صورت کاربری اولیّه (منزل مسکونی) خلاف مصلحت وقف باشد - مثل اینکه کسی برای اجارۀ آن جهت سکونت رغبت ندارد یا اجاره‌بهای آن اندک و ناچیز است - جایز نیست.
[4]. در موردی که امید یافتن متبرّع و خیّر وجود دارد.
[5]. البتّه، در صورت امکان برای چنین اجاره یا مصالحه یا معاوضهای به حدّاقل زمان اکتفا شود.
[6]. در واگذاری حقّ تقدیمی یا حقّ پذیره، به حدّاقل زمان در صورت امکان اکتفا شود.