پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)

خراب شدن موقوفاتی غیر از مسجد ← → تغییر دادن عنوان موقوفه یا شرایط آن

مباحث مربوط به عدم امکان استفاده از موقوفه / خراب شدن موقوفه / خراب شدن مسجد

مسأله 911. اگر مسجد خراب شود، زمین آن[1] هیچ‌گاه از مسجد بودن خارج نمی‌شود[2] و جایز نیست آن را بفروشند یا داخل ملک و جادّه و خیابان نمایند یا در آنجا خانه یا مغازه و مانند آن بسازند.
این حکم، حتّی در مواردی که تعمیر مسجد ممکن نباشد یا منطقه‌ای که مسجد در آن قرار دارد خراب و خالی از سکنه شود - طوری که هرگز مورد استفاده قرار نگیرد - نیز جاری است.
همچنین، اجاره دادن مسجد - حتّی بعد از خراب شدن - جایز نیسـت و حکم اجاره دادن موقوفات مسجد یا اموال آن در مسائل «928 تا 930» بیان می‌شود.[3]
شایان ذکر است، برخی از احکام مربوط به بازسازی، تعمیر و توسعۀ مسجد در جلد اوّل، مسائل «1163 تا 1167» ذکر شده است.

[1]. منظور از زمین، زمین «محدودۀ اصلی مسجد» است مانند زمین شبستانی که محلّ نماز خواندن بوده است؛ امّا غیر محدودۀ اصلی مسجد مانند سرویس بهداشتی، آبدارخانه، اتاق خادم حکم سایر موقوفات را دارد.
[2]. البتّه، احکام مربوط به نجس کردن و تطهیر مساجدی که کلّاً تخریب شده و از بین رفته در جلد اول، مسألۀ «1160» و جلد سوّم، مسألۀ «1391» و مسائل مربوط به تردّد و سایر تصرّفات در جلد سوّم، مسائل «1390 و 1391» ذکر شده است.
[3]. در این مورد توضیحاتی در جلد اوّل، مسألۀ «1169» ذکر شده است.
خراب شدن موقوفاتی غیر از مسجد ← → تغییر دادن عنوان موقوفه یا شرایط آن
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français