کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)
جستجو در:
کیفیّت استفادۀ موقوف علیهم متعدّد از مال وقفی محدود ←
→ توضیح برخی از عبارتهایی که در وقف بکار رفته است / الف) محدودۀ موقوف علیهم
ب) (توضیح عبارتهای مربوط به) کیفیّت مصرف در وقف
مسأله 884. اگر مالی بر «پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) » و «ائمّه(علیهم السلام)» وقف شده باشد، در مسیر احیای ذکر و بزرگداشت مقام و شأن آن برزگواران صرف میشود.[1]
مانند اینکه مجالس سوگواری در ایّام وفات و شهادت آن حضرات(علیهم السلام) و محافلی برای بیان ظلمهایی که بر ایشان شده یا مجالس ذکر فضائل و مناقب و مکارم اخلاق آن حضرات(علیهم السلام) یا امور دیگری که باعث بالا رفتن بصیرت به مقام رفیع آنان میگردد، برگزار شود؛
البتّه، احتیاط مستحب آن است که ثواب این امور به آن بزرگواران(علیهم السلام) اهدا شود و در این امر فرقی بین امام زمان(علیه السلام) و پدران گرانقدر ایشان(علیهم السلام) نیست.
مسأله 885. مالی که وقف بر «حضرت امام حسین(علیه السلام) » شده، صرف اقامۀ عزای آن حضرت میشود. بنابراین، در هزینۀ روضهخوان و پذیرایی عزاداران و سایر چیزهایی که صرفش برای مستمعین معمول است، مصرف میگردد و احتیاط مستحب آن است که ثواب آن به حضرتش(علیه السلام) اهدا شود.
شایان ذکر است، صرف مال در اقامۀ عزا، همان طور که با تشکیل و برگزاری مجلس قابل انجام است، میتواند با پرداخت مال به کسی که در مسجد یا حرم یا جای دیگر به اقامۀ عزا میپردازد نیز انجام شود.
مسأله 886. اگر مالی - مانند مغازه، زمین، خانه، باغ - وقف مسجد یا زیارتگاهی شده باشد (وقف منفعت)، درآمد حاصل از آن صرف اموری میشود که مصلحت مسجد یا زیارتگاه در آن است؛ مثلاً در تعمیر، فرش، روشنایی، نظافت و مانند آن مصرف میگردد؛
امّا پرداخت درآمد یا قسمتی از آن به امام جماعت، محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط ترک نشود؛ مگر اینکه نشانهای باشد که شامل شدن وقف نسبت به این مورد نیز از آن فهمیده شود.
مسأله 887. مالی که وقف «اموات» یا «میّت خاصّی» شده، در جهت مصالح اخروی آنان مانند پرداخت صدقه از طرف آنان و انجام خیرات برایشان صرف میگردد و اگر احتمال داده شود میّت یا اموات بدهی شرعی یا عرفی دارند، مال وقفی در این جهت نیز هزینه میگردد.
مسأله 888. اگر مالی وقف شده باشد تا «فی سبیل اللّه» یا «در امور خیر» مصرف شود، مقصود از آن، صرف در طاعات و اموری است که موجب تقرّب به پروردگار متعال باشد.
مانند اینکه مجالس سوگواری در ایّام وفات و شهادت آن حضرات(علیهم السلام) و محافلی برای بیان ظلمهایی که بر ایشان شده یا مجالس ذکر فضائل و مناقب و مکارم اخلاق آن حضرات(علیهم السلام) یا امور دیگری که باعث بالا رفتن بصیرت به مقام رفیع آنان میگردد، برگزار شود؛
البتّه، احتیاط مستحب آن است که ثواب این امور به آن بزرگواران(علیهم السلام) اهدا شود و در این امر فرقی بین امام زمان(علیه السلام) و پدران گرانقدر ایشان(علیهم السلام) نیست.
مسأله 885. مالی که وقف بر «حضرت امام حسین(علیه السلام) » شده، صرف اقامۀ عزای آن حضرت میشود. بنابراین، در هزینۀ روضهخوان و پذیرایی عزاداران و سایر چیزهایی که صرفش برای مستمعین معمول است، مصرف میگردد و احتیاط مستحب آن است که ثواب آن به حضرتش(علیه السلام) اهدا شود.
شایان ذکر است، صرف مال در اقامۀ عزا، همان طور که با تشکیل و برگزاری مجلس قابل انجام است، میتواند با پرداخت مال به کسی که در مسجد یا حرم یا جای دیگر به اقامۀ عزا میپردازد نیز انجام شود.
مسأله 886. اگر مالی - مانند مغازه، زمین، خانه، باغ - وقف مسجد یا زیارتگاهی شده باشد (وقف منفعت)، درآمد حاصل از آن صرف اموری میشود که مصلحت مسجد یا زیارتگاه در آن است؛ مثلاً در تعمیر، فرش، روشنایی، نظافت و مانند آن مصرف میگردد؛
امّا پرداخت درآمد یا قسمتی از آن به امام جماعت، محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط ترک نشود؛ مگر اینکه نشانهای باشد که شامل شدن وقف نسبت به این مورد نیز از آن فهمیده شود.
مسأله 887. مالی که وقف «اموات» یا «میّت خاصّی» شده، در جهت مصالح اخروی آنان مانند پرداخت صدقه از طرف آنان و انجام خیرات برایشان صرف میگردد و اگر احتمال داده شود میّت یا اموات بدهی شرعی یا عرفی دارند، مال وقفی در این جهت نیز هزینه میگردد.
مسأله 888. اگر مالی وقف شده باشد تا «فی سبیل اللّه» یا «در امور خیر» مصرف شود، مقصود از آن، صرف در طاعات و اموری است که موجب تقرّب به پروردگار متعال باشد.
[1]. در مورد وقف بر حضرت ابا عبداللّه الحسین ، توضیحاتی در مسألۀ بعد ذکر میشود.