مسأله 806. در وقف خاص - مانند وقف خانه بر اولاد یا وقف باغ بر حسین و ذرّیّه­اش - برای آنکه وقف صحیح واقع شود، باید مال وقف شده به موقوف علیه یا وکیل یا ولیّ[1] وی تحویل داده شود (قبض گردد) و تحویل به متولّی وقف مذکور کافی نیست؛ همین طور صِرف اینکه واقف، خود متولّی وقف است و وقف در اختیار اوست کافی نمی­باشد.
البتّه، در مواردی که وقف بر عین خاصّی غیر از افراد مانند حسینیّۀ مشخّص یا حرم معیّن صورت گرفته، تحویل به متولّی و سرپرست آن عین (حسینیّه یا حرم یا موقوفه) لازم است.
همین طور، در وقف بر جهت خاص - مانند وقف بر روضه‌خوانی ایّام محرّم در مکان مشخّص- تحویل لازم است و در این گونه موارد، تحویل به متولّی و کسی که عهده­دار انجام امور و شؤون آن جهت است، صورت می‌گیرد.
مسأله 807. در وقف خاص از آنجا که شرط صحیح بودن وقف، تحویل (قبض) است، ‌واقف می‌تواند از وقف خود قبل از تحویل دادن مال، پشیمان شده و عدول نماید؛[2]
همین طور، اگر واقف در وقف خاص قبل از تحویل دادن مال بمیرد، وقف باطل شده و مال مذکور، ارث محسوب می‌شود.
مسأله 808. اگر مال در وقف خاص بر افرادی در طبقات و نسل­های مختلف وقف شود - مثلاً فرد مال را بر فرزندان خود سپس بر فرزندانِ فرزندان و همین طور نسل­های بعد وقف کرده باشد - با تحویل دادن مال به طبقۀ اوّل، تحویل (قبض) نسبت به تمام نسل­ها و طبقات محقّق شده و وقف صحیح می‌باشد.
همین طور، اگر برخی از افراد طبقۀ اوّل موجود نباشند - مثل آنکه برای واقف در مثال مذکور، پس از وقف، فرزندی متولّد شود- تحویل دادن مال به افراد موجود، حتّی نسبت به فرزندِ واقف که بعداً متولّد می‌شود نیز کافی است؛
امّا اگر مال وقفی به برخی از افراد موجود تحویل داده نشود، وقف نسبت به آنها باطل و نسبت به بقیّه - که تحویل به آنان صورت گرفته- صحیح است.
مسأله 809. اگر موقوف علیه در وقف خاص، مال وقفی را بدون اجازۀ واقف در اختیار بگیرد، صحّت وقف محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط در مورد آن ترک نشود.
مسأله 810. اگر مال وقف شده در وقف خاص قبل از وقف در اختیار و تحت تسلّط موقوف علیه باشد، همین امر برای محقّق شدن «تحویل و قبض» کافی است و نیاز به تحویل مجدّد نیست؛ البتّه اگر باقی‌ماندن مال در دست وی به عنوان مال وقفی با اجازۀ واقف نباشد، مسأله محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط در این مورد ترک نشود.
مسأله 811. اگر پدر یا پدربزرگ پدری مالی را بر فرزندان یا نوه­های غیر بالغ خود[3] و نیز فرزندانی که بعداً از آنان متولّد می‌شوند وقف کند، چنانچه مال در دست خودش (واقف) باشد، همین امر برای محقّق شدن تحویل و قبض کافی است و نیازی به تحویل جداگانه یا نیّت تحویل گرفتن نیست؛
امّا در صورتی که مال در اختیار فرد دیگری غیر از ولیّ شرعی باشد، برای محقّق شدن قبض، باید مال را از او تحویل بگیرد.
مسأله 812. در مواردی که تحویل مال وقفی جزء شرایط صحّت وقف است، لازم نیست آن مال در هنگام وقف قابل تحویل باشد. بنابراین، اگر حیوانی که فرار کرده یا ماشینی که دزدیده شده یا زمینی که در اختیار غاصب است، وقف شود و مدّت­ها بعد امکان تحویل آن برای واقف فراهم شده و آن را تحویل دهد، وقف از هنگام تحویل (قبض) صحیح است.