مسأله 790. اگر واقف، وقف را معلّق و وابسته به امر دیگری نماید - مثل آنکه بگوید: مالم را وقف کردم، چنانچه فرزند پسر برایم متولّد شود - چنین وقفی باطل است؛ مگر در دو مورد ذیل:
1. وقف به امری معلّق شده باشد که در زمان وقف، محقّق بوده و واقف نیز از آن مطّلع باشد؛ مثلاً در حالی که می‌داند در ماه محرّم قرار دارد بگوید: «اگر این ماه، ماه محرّم است، مالم را وقف کردم»؛
2. امر مذکور طوری باشد که صحیح بودن وقف بستگی به تحقّق آن داشته باشد، هرچند نداند که آن امر محقّق شده یا نه؛ مثلاً در حالی که واقعاً نمی‌داند مالی متعلّق به اوست یا نه، بگوید: «این مال را وقف کردم، اگر مال من باشد» و آن مال واقعاً مال او باشد.
مسأله 791. اگر فرد بگوید: «این مال بعد از مرگم وقف باشد» چنین وقفی باطل است؛ مگر آنکه از کلام وی عرفاً چنین فهمیده شود که منظورش وصیّت به وقف بوده[1] که در این صورت واجب است به وصیّت وی - با وجود سایر شرایط وصیّت - عمل شود و آن مال پس از فوت واقف، وقف گردد.
مسأله 792. اگر واقف، وقف را معلّق بر امری نکند، امّا هدفی که برای وقف داشته محقّق نشود، این امر موجب باطل شدن وقف نمی‌شود؛
مثلاً چنانچه فرد با این انگیزه که فرزندانش بیشتر به حرم مشرّف شوند، خانه‌ای نزدیک حرم برایشان وقف کند، ولی عملاً غرض واقف (تشرّف بیشتر به حرم) محقّق نگردد، وقف باطل نمی‌شود.
مسأله 793. اگر واقف هنگام وقف بدون اینکه اصل وقف را معلّق به امری نماید، شرطی را که از نظر شرعی مجاز است در مورد وقف قرار دهد، وقف و شرط صحیح بوده و باید طبق آن عمل شود.[2]
بنابراین، اگر شرط کند ملکی را که وقف منفعت می‌کند، به غیر اهل علم اجاره داده نشود یا فقط برای سکونت اجاره داده شود، چنانچه خانه را برخلاف شرایط اجاره دهند، اجاره صحیح نیست.