کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)
جستجو در:
کیفیّت مالکیّت موقوف علیه نسبت به منافع مال وقفی ←
→ 2. وقف بر عنوان قابل انطباق بر افراد
3. وقف بر جهات
مسأله 768. در این قسم از وقف، مالی بر عنوانی وقف شده که منطبق بر «شخص» یا «شیء» خاصّی نمیشود. این عنوان و جهت، دو صورت دارد:
گاه عنوان «خاصّی» است؛ مثل اینکه باغی وقف شده باشد تا محصولاتش در «عزای امام حسین(علیه السلام) در فلان خانه» صرف شود یا مالی وقف شود بر «اطعام فرزندان شخص معیّنی»؛
گاه آن عنوان، «عام» میباشد؛ مثل اینکه مالی وقف شود برای «معالجۀ هر فرد بیماری» یا «تعلیم قرآن به هر فردی» یا «تبلیغ مذهب در هر جایی» یا «آبادی راهها» یا «انجام هر کار خیری».[1]
گاه عنوان «خاصّی» است؛ مثل اینکه باغی وقف شده باشد تا محصولاتش در «عزای امام حسین(علیه السلام) در فلان خانه» صرف شود یا مالی وقف شود بر «اطعام فرزندان شخص معیّنی»؛
گاه آن عنوان، «عام» میباشد؛ مثل اینکه مالی وقف شود برای «معالجۀ هر فرد بیماری» یا «تعلیم قرآن به هر فردی» یا «تبلیغ مذهب در هر جایی» یا «آبادی راهها» یا «انجام هر کار خیری».[1]
[1]. با توجّه به توضیحات سه مسألۀ اخیر، در فرق بین سه قسم مذکور میتوان گفت:
در وقف «قسم سوّم»، موقوف علیه اموری مانند اطعام، عزاداری، معالجه، تعلیم قرآن، ترویج مذهب، آبادانی راه، انجام کار خیر است که منطبق بر شخص یا شیء یا مکان و... نیست؛ بلکه موقوف علیه - خود - انجام کاری است؛ امّا در «قسم دوّم»، موقوف علیه در مثال اول «امام »است که در هر زمان منطبق بر شخص خاصّی است و در مثالهای بعد «فقرا، علما، طلّاب، دانشجویان، ایتام» هستند که در هر زمان بر افراد متعدّدی منطبق میشوند و در «قسم اوّل»، موقوف علیه مستقیماً شخص یا اشخاص خاص یا شیء خاص یا مکان خاص یا... است.