پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)(چاپ 1403)

تعریف و اقسام وقف / تعریف وقف ← → توصیه‌هایی جهت رفع گرفتاری‌ها و ابتلائات عمومی

وقف / فضیلت وقف

«وقف»، سنّتی حسنه‌ و از بارزترین مصادیق باقیات الصّالحات است و در بسیارى از روایات از آن به عنوان «صدقۀ جاریه» تعبیر شده که بعد از فوت نیز باقی مانده و پاداش آن در پروندۀ اعمال نیک انسان ثبت می­شود.
در حدیث است که امام صادق(علیه السلام) فرمودند: «زمانى که رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) غنائم جنگ را تقسیم کردند، یک قطعه زمین به امیر المؤمنین(علیه السلام) رسید. حضرتش دستور دادند در آن زمین چشمه­اى حفر کنند و به آب رسید و مانند گردن شتران از آن آب به آسمان فوران کرد، امیرالمؤمنین(علیه السلام) آن را عَیْن یَنْبُع (چشمه جوشان) نامیدند، شخصی آمد تا به آن حضرت مژده دهد، حضرت(علیه السلام) فرمودند: وارثِ آن را بشارت ده، این صدقه­اى است قطعى و مسلَّم براى حاجیان خانۀ خدا و مسافر ین راه آن، نه فروختنى است، نه بخشیدنى و نه ارث بردنى...».[1]
از امام صادق(علیه السلام) روایت شده که فرمودند: «بهترین شیئی که از انسان مى­ماند، سه مورد است:
1. فرزند شایسته­اى که براى او از خداوند طلب مغفرت ­کند.
2. سنّت و رویّۀ نیکى که دیگران از آن پیروى کنند.
3. صدقۀ جاریه­اى که بعد از وفات او در جریان باشد».[2]
در حدیث است که امام صادق(علیه السلام) فرمودند: «شش مورد است که پس از وفات، آثار نیک آنها به انسان ملحق مى­شود:
1. فرزند صالحى که براى انسان استغفار ­کند.
2. قرآنى که از او به یادگار مانده و تلاوت ­شود.
3. درختى که انسان آن را کاشته است.
4. چاه آبى که حفر کرده است.
5. صدقۀ جاریه­اى که در زمان حیاتش آن را به جریان انداخته و پس از وفاتش هم ادامه دارد.
6. سنّت (رسم و روش) نیکى که انسان آن را به وجود آورده و پس از مرگ او، مورد عمل قرار گرفته است»[3].[4]

[1]. تهذیب الأحکام، ج‌9، باب الوقوف و الصدقات، ص148 و 149، ح56.
[2]. وسائل الشیعه، ج‌19، کتاب الوقوف و الصدقاتف باب1، ص174 و 175‌، ح10.
[3]. همان، ص173، ح5.
[4]. در بعضی از روایات دیگر، «علمی که از آن استفاده شود» نیز جزء این موارد ذکر شده است؛
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‌12، کتاب الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر و ما یلحق به، باب15، ص230، ح6.
تعریف و اقسام وقف / تعریف وقف ← → توصیه‌هایی جهت رفع گرفتاری‌ها و ابتلائات عمومی
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français