کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)
جستجو در:
کالبد شکافی (تشریح) و پیوند اعضاء / کالبد شکافی بدن میّت مسلمان ←
→ احکام پزشکی / مسائل مربوط به لمس و نظر در مراجعات پزشکی
ضمان پزشک در صورت آسیب به بیمار
مسأله 682. اگر پزشک با توجّه به تشخیص خود دارویی برای بیمار تجویز کند و بر اثر آن بیمار ضرر ببیند یا بمیرد، ضامن است، هرچند سهلانگاری و کوتاهی نکرده باشد؛ مگر موردی که در مسألۀ بعد ذکر میشود.
مسأله 683. اگر پزشک یا جرّاح از بیمار یا ولیّ شرعی او[1] برائت بگیرد، یعنی شرط کند که اگر بر اثر تجویز یا معالجه یا کار وی، ضرری به بیمار وارد شد، ضامن نباشد و او هم بپذیرد، چنانچه با وجود آنکه در کار خود ماهر بوده و دقّت و احتیاط لازم را در معالجه به کار گرفته، به بیمار ضرر برسد، ضامن نیست.
مسأله 684. اگر خَتّان (کسی که ختنه میکند) بر اثر کوتاهی یا اشتباه در ختنه باعث آسیب دیدن یا مرگ کودک شود - مثل آنکه مقداری بیش از متعارف قطع کند چه عمداً باشد و چه غیر آن - ضامن است؛
امّا اگر آسیب وارد شده بر اثر کوتاهی یا اشتباه او نبوده، بلکه خودِ ختنه برای بچّه ضرر داشته باشد، چنانچه تشخیص مضرّ بودن یا مضرّ نبودن ختنه به او واگذار شده باشد، مانند اینکه ولیّ شرعی کودک از ختنهگر خواسته در صورتی که ختنه برای کودک ضرر ندارد، وی را ختنه نماید، ولی بعداً معلوم شود که اصل ختنه برای کودک ضرر داشته، در این صورت نیز ضامن است؛
ولی چنانچه تشخیص مضرّ بودن یا مضرّ نبودن ختنه به او واگذار نشده، بلکه فقط برای انجام عمل ختنه اجیر شده باشد و از وضعیّت طفل (ضرری بودن ختنه برای او) اطلاع نداشته، ضامن نیست.
مسأله 683. اگر پزشک یا جرّاح از بیمار یا ولیّ شرعی او[1] برائت بگیرد، یعنی شرط کند که اگر بر اثر تجویز یا معالجه یا کار وی، ضرری به بیمار وارد شد، ضامن نباشد و او هم بپذیرد، چنانچه با وجود آنکه در کار خود ماهر بوده و دقّت و احتیاط لازم را در معالجه به کار گرفته، به بیمار ضرر برسد، ضامن نیست.
مسأله 684. اگر خَتّان (کسی که ختنه میکند) بر اثر کوتاهی یا اشتباه در ختنه باعث آسیب دیدن یا مرگ کودک شود - مثل آنکه مقداری بیش از متعارف قطع کند چه عمداً باشد و چه غیر آن - ضامن است؛
امّا اگر آسیب وارد شده بر اثر کوتاهی یا اشتباه او نبوده، بلکه خودِ ختنه برای بچّه ضرر داشته باشد، چنانچه تشخیص مضرّ بودن یا مضرّ نبودن ختنه به او واگذار شده باشد، مانند اینکه ولیّ شرعی کودک از ختنهگر خواسته در صورتی که ختنه برای کودک ضرر ندارد، وی را ختنه نماید، ولی بعداً معلوم شود که اصل ختنه برای کودک ضرر داشته، در این صورت نیز ضامن است؛
ولی چنانچه تشخیص مضرّ بودن یا مضرّ نبودن ختنه به او واگذار نشده، بلکه فقط برای انجام عمل ختنه اجیر شده باشد و از وضعیّت طفل (ضرری بودن ختنه برای او) اطلاع نداشته، ضامن نیست.
[1]. البتّه، ولیّ شرعی باید مطابق با وظایف شرعی خود در مورد افرادی که بر آنان ولایت دارد عمل نماید که توضیح آن در جلد سوّم، فصل «حَجْر» ذکر شد.