مسأله 361. اگر بعد از تحقّق یافتن عقد ازدواج - دائم یا موقّت - فرزندی از زن متولّد شود، در صورتی که از هر راه عقلایی[1] معلو م شود که فرزند مربوط به شوهر آن زن یا فرد دیگر است، احکام شرعی فرزند مذکور، مطابق با همان ثابت می‌شود؛
ولی چنانچه احتمال برود توسط غیر شوهر باردار گردیده و معلوم نباشد فرزندی که متولّد شده، مربوط به شوهر یا فرد دیگر است، آن فرزند با وجود شرایط ذیل از نظر شرعی ملحق و منسوب به شوهر آن زن می­شود:[2]
1. شوهر زن با وی نزدیکی کرده و احتمال عقلایی داده شود انزال منی در مَهْبِل زن صورت گرفته یا آنکه هرچند نزدیکی محقّق نشده، ولی انزال منی بر ظاهر فرج صورت گرفته و احتمال عقلایی داده شود منی جذب مَهْبِل شده باشد؛
امّا اگر به روش دیگری منی شوهر وارد مَهْبِل شده باشد، مانند شیوه­های مصنوعی و احتمال عقلایی داده شود که بر اثر آن، زن باردار شده، الحاق فرزند به زوج محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط در این مورد ترک نشود.
2. از زمان نزدیکی شوهر یا آنچه در حکم نزدیکی است تا زمان تولّد فرزند، شش ماه قمری سپری شده باشد. بنابراین، اگر فرزند قبل از مدّت مذکور زنده متولّد شود، ملحق به شوهر نمی­گردد.
3. بیشتر از یک سال قمری از زمان نزدیکی شوهر یا آنچه در حکم آن است تا زمان تولّد فرزند سپری نشده باشد.
مسأله 362. با تحقّق شروط سه گانه‌ای که در مسألۀ قبل ذکر شد، فرزندی که از زن متولّد شده، ملحق به شوهر وی می­باشد و شوهر جایز نیست آن را از خویش نفی نموده و فرزند خود نداند؛
اگر نفی فرزند نماید چنانچه عقد دائم است، نفی مذکور بی­اثر است مگر آنکه «لِعان»[3] صورت گیرد و اگر عقد موقّت است، در ظاهر نفی مذکور بدون «لعان» پذیرفته می­شود، ولی در صورتی که زوجه یا فرزند مذکور ادّعای نَسَب دارد، حاکم شرع می­تواند از شوهر بخواهد که بر این امر قسم بخورد و در صورت امتناع و نُکول از قسم، حکم به انتساب می­شود.
شایان ذکر است، عدم جواز نفی فرزند در صورتی است که شوهر شک داشته و احتمال بدهد که فرزند مربوط به اوست، امّا اگر - از شیوه­های علمی جدید مانند آزمایش (DNA) - می­داند که فرزند وی نیست، باید مطابق علم خویش رفتار نماید.
مسأله 363. اگر انعقاد نطفه بر اثر وطی به شبهه[4] باشد و فرزندی متولّد شود، ملحـــق به طرفیـــن (زن و مـــردی که بر اثــــر شبهـــه، نزدیکی نموده­اند) و فرزنـــد آن دو و حلال‌زاده محسوب می­ شود.
مسأله 364. اگر انعقاد نطفه بر اثر انجام زنا توسط طرفین باشد و فرزندی متولّد شود، هرچند فرزند مذکور حرام ­زاده محسوب می‌گردد، ولی از لحاظ نَسَب، آن زن و مرد، پدر و مادر وی به حساب می­آیند و تمام احکام نسب غیر از توارث (ارث بردن) بین او و زن و مرد مذکور، ثابت می­باشد.
شایان ذکر است، اگر آن فرزند ازدواج نماید، فرزندانی که از او متولّد می­شوند حلال‌زاده هستند.[5]
مسأله 365. اگر فرد با همسر شرعیش در ایّام حیض یا نفاس، یا در حال روزۀ ماه رمضان یا اعتکاف یا إحرام یا موارد دیگری که نزدیکی حرام است اقدام به نزدیکی نماید، فرزندی که بر اثر این نزدیکی متولّد می­شود حلال‌زاده محسوب می­گردد‌ و حکم ولد الزّنا در مورد وی جاری نیست.
مسأله 366. اگر منی مردی غیر از شوهر بدون انجام نزدیکی در مَهْبِل زن وارد شده و نطفه‌ای منعقد گردد و زن به این شیوه باردار گردد، هرچند این عمل جایز نیست، ولی زنا به حساب نمی‌آید و فرزندی که متولّد می‌شود ملحق به زن و صاحب منی بوده و حلال‌زاده محسوب می‌گردد.
مسأله 367. اگر زن و شوهر، بچّه­­ای را که فرزند آن دو نیست برای سرپرستی و پرورش در اختیار گرفته و او را بزرگ کنند (فرزندخوانده)، این امر موجب ثابت شدن احکام نَسَب بین آن بچّه و زن و شوهر مذکور نمی­شود؛
بنابراین، ثبت کردن نام فرزند خوانده در شناسنامه به عنوان فرزند حقیقی یا اطلاع ندادن واقع امر به فرزند خوانده که موجب مخالفت با بعضی از احکام شرعی مربوط به فرزند حقیقی (مانند ارث و محرمیّت) می­شود، جایز نیست.