مسأله 255. در بعضی مناطق مرسوم است بعضی از نزدیکان زن مانند مادر یا پدر یا برادر زوجه، مالی را به عنوان «شیر بها» یا به عنوان دیگری از زوج دریافت می‌کنند؛ این مال جزء مهریه نیست و احکام آن را ندارد.

مسأله 256. دریافت شیر بها (و مواردی مانند آن) صورت­های مختلفی دارد که حکم بعضی از آنها ذکر می‌شود:
الف. فردی که از او خواستگاری شده راضی به ازدواج با مهریۀ معیّن شده باشد، ولی یکی از بستگانش (مانند مادر یا برادر وی) مانع از ازدواجشان گردد و مبلغی را به عنوان شیر بها از خواستگار مطالبه نماید؛
در این صورت، چنانچه خواستگار بدون رضایت قلبی و فقط برای رفع مانع ازدواج، شیر بها را بپردازد، گرفتن آن حرام بوده و دریافت کننده، ضامن آن می‌باشد و وی می­تواند عین آن را پس بگیرد و چنانچه تلف شده عوضش را مطالبه نماید.
ب. شیر بها به عنوان جُعاله و حقّ الزحمه در ازای انجام عمل مباحی پرداخت شود؛ مانند اینکه خواستگار به مادر دختر بگوید: «چنانچه فرزند خود را برای ازدواج راضی کنید و مقدّمات خواستگاری و وصلت را فراهم سازید، مبلغ معیّنی را به شما می­ پردازم»؛ در این صورت، شیربها و مانند آن حلال است و با انجام عمل مورد جُعاله، خواستگار باید آن مبلغ را بپردازد و چنانچه پشیمان شود، حقّ پس گرفتن آن را ندارد.
ج. خواستگار با رضایت قلبی خود به انگیزۀ جلب رضایت بعضی از بستگان کسی که از او خواستگاری شده، مبلغی را به وی اهدا نماید، هرچند فرد مورد نظر مانع ازدواج نشده و الزامی از طرف او برای پرداخت مبلغ صورت نگرفته باشد؛ در این صورت نیز، دریافت آن اشکال ندارد و احکام هبه را دارد. بنابراین، در غیر موارد استثنایی که در جلد سوّم فصل «هبه» ذکر شده، پس گرفتن آن مانعی ندارد.

د. زوجه در ضمن عقد ازدواج شرط نماید زوج مبلغ معیّنی را به فردی (مانند پدر یا زوجه) هبه نماید، شرط مذکور صحیح است و بر زوج لازم است به آن عمل نماید.