کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)
جستجو در:
نمونهها و شرایط ضمان اتلاف در ضمن چند مثال / 1. آسیب رساندن حیوان متعلّق به فرد به مال یا جان دیگری ←
→ امور ضمانآور[1] / ضمان ید
ضمان اتلاف / تعریف ضمان اتلاف و انواع اتلاف
مسأله 1550. یکی از اموری که موجب ضمان میشود، تلف کردن اموال دیگران و وارد کردن خسارت به آنها بدون رضایت و اجازۀ آنان است؛ ضمان در اینگونه موارد، اصطلاحاً «ضمان اتلاف» نامیده میشود.
مسأله 1551. «اتلاف» به هر یک از دو صورت ذیل ممکن است واقع شود:
الف. بهطور مستقیم و بدون واسطه؛ مثل آنکه فرد ظرف دیگری را بشکند، یا مال او را بسوزاند، یا حیوانی را بدون رضایت مالک آن ذبح کند یا با تیر بکشد.
ب. با سبب و واسطه و بهطور غیر مستقیم؛ مثل اینکه فرد یکی از کارهای ذیل را انجام دهد:
1. گودالی را در مسیر عبور و مرور حفر کند و انسان یا حیوانی[1] در آن افتاده و آسیب ببیند.
2. اشیای لغزنده یا نوک تیز را در محلّ رفت و آمد دیگران قرار دهد و بر اثر آن آسیب به انسان یا حیوانی برسد.
3. حیوانی را که توان فرار و دفاع از خود ندارد و ضعیف است، در محلّ درندگان قرار دهد و درندهای آن را تلف نماید.
4. طناب یا ریسمانی را که به پای حیوان بسته شده، باز نماید و حیوان فرار کند.
5. درِ قفس پرندهای را باز نموده و پرنده پرواز کرده و فرار نماید.
مسأله 1551. «اتلاف» به هر یک از دو صورت ذیل ممکن است واقع شود:
الف. بهطور مستقیم و بدون واسطه؛ مثل آنکه فرد ظرف دیگری را بشکند، یا مال او را بسوزاند، یا حیوانی را بدون رضایت مالک آن ذبح کند یا با تیر بکشد.
ب. با سبب و واسطه و بهطور غیر مستقیم؛ مثل اینکه فرد یکی از کارهای ذیل را انجام دهد:
1. گودالی را در مسیر عبور و مرور حفر کند و انسان یا حیوانی[1] در آن افتاده و آسیب ببیند.
2. اشیای لغزنده یا نوک تیز را در محلّ رفت و آمد دیگران قرار دهد و بر اثر آن آسیب به انسان یا حیوانی برسد.
3. حیوانی را که توان فرار و دفاع از خود ندارد و ضعیف است، در محلّ درندگان قرار دهد و درندهای آن را تلف نماید.
4. طناب یا ریسمانی را که به پای حیوان بسته شده، باز نماید و حیوان فرار کند.
5. درِ قفس پرندهای را باز نموده و پرنده پرواز کرده و فرار نماید.
[1]. منظور در این مثال و مثالهای بعد، حیوانی میباشد که دارای مالک است.