مسأله 1415. اگر انسان حیوانی را که مالک دارد در آبادی بیابد، حقّ گرفتن آن را ندارد و اگر آن را بگیرد، باید اعلام کند و از صاحبش فحص و تحقیق نماید تا وی را بیابد؛ علاوه بر آن، احکامی که در مسائل «1409 و 1410» ذکر شد نیز در مورد آن جاری می‌شود و اگر از پیدا شدن صاحب حیوان نا‌امید شود، باید - با اجازۀ حاکم شرع بنابر احتیاط واجب - آن را از طرف صاحبش صدقه دهد؛[1] البتّه، در صورتی که حیوان به علّتی مانند مریضی از تلف شدن در امان نباشد، فرد می‌تواند برای محفوظ ماندن حیوان از خطر، آن را بگیرد و نسبت به آن ضامن نمی‌باشد[2] و لازم است نسبت به صاحبش تفحّص کند و چنانچه از پیدا شدن آن مأیوس شود، آن را با توضیح فوق صدقه دهد.

مسأله 1416. منظور از «آبادی» که در مسألۀ قبل ذکر شد، محلّی است که حیوان در آن به‌طور معمول از درندگان در امان می‌باشد؛ مانند شهرها و روستاها و اطراف آن تا حدودی که رفتن حیوان به آن حدود معمول و متعارف است.

مسأله 1417. اگر حیوانی مانند مرغ یا برّه که صاحب آن هم معلوم نیست وارد ملک شخصی فردی مانند خانه، باغ، مزرعه شود، وی حقّ گرفتن آن را ندارد،[3] ولی می‌تواند آن را از ملک خود بیرون کند و در این صورت ضامن تلف یا نقص حیوان نیست؛[4] امّا اگر حیوان را بگیرد، در مورد آن حکم «مال مجهول ‌المالک» که توضیح آن در مسائل «1454 و بعد از آن» ذکر می‌شود، جاری می‌گردد.