کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)
جستجو در:
حکم خیابانهایی که دولت احداث میکند ←
→ راه‌های باز
راه بسته (کوچه‌های بن‌بست)
مسأله 1382. «راه بن‌بست» راهی است که به علّت قرار گرفتن خانه و دیوار در سه طرف آن، به راه یا زمین مباح دیگری راه نداشته و مسدود میباشد.
مسأله 1383. حقّ استفاده و تصرّف در کوچه‌ها و راه‌های بن‌بست، متعلّق به صاحبان خانه‌هایی است که درِ خانه‌هایشان به آن راه و کوچه باز می‌شود.
هر یک از افراد مذکور، به اندازۀ راه عبور و مرورشان در آن مشترک هستند. بنابراین، ابتدای کوچه، مشترک بین همۀ آنان است و هر چه به آخر کوچه نزدیک می‌شود، تعداد شرکا کمتر می‌گردد و گاه صاحب حق، فقط یک نفر میباشد و آن وقتی است که در انتهای کوچه تنها یک در وجود داشته باشد.
شایان ذکر است، حقّی که در این مسأله ذکر شد، به کسانی که تنها دیوار ملکشان در کوچه است - نه درِ آن - تعلّق ندارد.
مسأله 1384. کسی که درِ خانه‌اش در کوچۀ بن‌بست باشد، می‌تواند در محلّ قبل از آن در، درِ دیگری نیز به کوچه باز کند طوری که درِ دوّم، به ابتدای کوچه نزدیک‌تر باشد؛ امّا اگر بخواهد بعد از درِ سابق، دری که به انتهای کوچه نزدیک‌تر باشد، باز کند، باید با رضایت صاحبان منازلی باشد که حقّ رفت و آمد آن قسمت متعلّق به آنان است.
مسأله 1385. کسی که تنها، دیوار خانه‌اش در کوچۀ بن‌بست قرار دارد، بدون اجازۀ صاحبان ملک‌هایی که حقّ رفت و آمد در آن دارند، نباید اقدام به تصرّفاتی مانند باز کردن دری برای رفت و آمد به کوچه یا احداث بالکن یا سقف یا نصب ناودان در فضای کوچه یا حفر سرداب (زیر زمین) در زیر کوچه بنماید؛ البتّه، می‌تواند پنجره‌ای بر دیوار مذکور قرار دهد؛ ولی قرار دادن دری فقط برای تهویۀ هوا یا روشنایی - نه برای رفت و آمد - محلّ اشکال است و رعایت مقتضای احتیاط در مورد آن ترک نشود.
مسأله 1386. هر یک از افرادی که درِ منزلشان به کوچۀ بن‌بست باز می‌شود، در محدودۀ حقّ خویش،[1189] علاوه بر حقّ رفت و آمد، حقّ نشستن در کوچه را حتّی بدون اجازۀ سایرین دارند؛ مشروط بر اینکه مزاحم رفت و آمد نباشد.
همین طور، رفت و آمد به خانۀ آنان از این کوچه برای هر یک از آنها و خانواده و مهمانان و تمام کسانی که ارتباطی با آنان دارند، جایز است، هرچند برخی از صاحبان خانهها نابالغ، دیوانه یا سفیه (محجور) باشند و صاحبان منازل لازم نیست در رفت و آمدها برابری و مساوات را رعایت کنند.
مسأله 1387. تردّد، تصرّف و استفاده از کوچه‌های بن‌بست برای سایر افراد[1190] به اندازۀ متعارف که معمولاً کسی از آن جلوگیری نمی‌کند، اشکال ندارد؛ ولی بیش از این مقدار، نیاز به اجازه یا اطمینان به رضایت صاحبان حقّ در آن کوچه دارد.
مسأله 1383. حقّ استفاده و تصرّف در کوچه‌ها و راه‌های بن‌بست، متعلّق به صاحبان خانه‌هایی است که درِ خانه‌هایشان به آن راه و کوچه باز می‌شود.
هر یک از افراد مذکور، به اندازۀ راه عبور و مرورشان در آن مشترک هستند. بنابراین، ابتدای کوچه، مشترک بین همۀ آنان است و هر چه به آخر کوچه نزدیک می‌شود، تعداد شرکا کمتر می‌گردد و گاه صاحب حق، فقط یک نفر میباشد و آن وقتی است که در انتهای کوچه تنها یک در وجود داشته باشد.
شایان ذکر است، حقّی که در این مسأله ذکر شد، به کسانی که تنها دیوار ملکشان در کوچه است - نه درِ آن - تعلّق ندارد.
مسأله 1384. کسی که درِ خانه‌اش در کوچۀ بن‌بست باشد، می‌تواند در محلّ قبل از آن در، درِ دیگری نیز به کوچه باز کند طوری که درِ دوّم، به ابتدای کوچه نزدیک‌تر باشد؛ امّا اگر بخواهد بعد از درِ سابق، دری که به انتهای کوچه نزدیک‌تر باشد، باز کند، باید با رضایت صاحبان منازلی باشد که حقّ رفت و آمد آن قسمت متعلّق به آنان است.
مسأله 1385. کسی که تنها، دیوار خانه‌اش در کوچۀ بن‌بست قرار دارد، بدون اجازۀ صاحبان ملک‌هایی که حقّ رفت و آمد در آن دارند، نباید اقدام به تصرّفاتی مانند باز کردن دری برای رفت و آمد به کوچه یا احداث بالکن یا سقف یا نصب ناودان در فضای کوچه یا حفر سرداب (زیر زمین) در زیر کوچه بنماید؛ البتّه، می‌تواند پنجره‌ای بر دیوار مذکور قرار دهد؛ ولی قرار دادن دری فقط برای تهویۀ هوا یا روشنایی - نه برای رفت و آمد - محلّ اشکال است و رعایت مقتضای احتیاط در مورد آن ترک نشود.
مسأله 1386. هر یک از افرادی که درِ منزلشان به کوچۀ بن‌بست باز می‌شود، در محدودۀ حقّ خویش،[1189] علاوه بر حقّ رفت و آمد، حقّ نشستن در کوچه را حتّی بدون اجازۀ سایرین دارند؛ مشروط بر اینکه مزاحم رفت و آمد نباشد.
همین طور، رفت و آمد به خانۀ آنان از این کوچه برای هر یک از آنها و خانواده و مهمانان و تمام کسانی که ارتباطی با آنان دارند، جایز است، هرچند برخی از صاحبان خانهها نابالغ، دیوانه یا سفیه (محجور) باشند و صاحبان منازل لازم نیست در رفت و آمدها برابری و مساوات را رعایت کنند.
مسأله 1387. تردّد، تصرّف و استفاده از کوچه‌های بن‌بست برای سایر افراد[1190] به اندازۀ متعارف که معمولاً کسی از آن جلوگیری نمی‌کند، اشکال ندارد؛ ولی بیش از این مقدار، نیاز به اجازه یا اطمینان به رضایت صاحبان حقّ در آن کوچه دارد.
[1]. توضیح این حقّ، در مسائل قبل ذکر شد.
[2]. یعنی غیر از کسانی که حقّی برای آنان در مسائل قبل ذکر شد.