مسأله 1321. کیفیّت و شرایط تحقّق صدقه بستگی به نوع و عنوانی دارد که بر آن منطبق می‌شود؛ پس اگر صدقه به صورت «هبه» باشد، باید شرایط هبه و اگر به صورت «وقف» باشد باید دارای شرایط وقف باشد و همین طور موارد دیگر؛ در مسائل بعد، چند نمونه از آن ذکر می‌شود.
مسأله 1322. اگر انسان بخواهد صدقه را با بخشیدن مالی به دیگری محقّق نماید - همان طور که بیشتر صدقه‌های متعارف در زمان ما چنین است - لازم است علاوه بر قصد قربت، شرایط هبه، مانند ایجاب و قبول و تحویل (قبض) در آن رعایت شود؛
امّا اگر فرد بخواهد با صلح بدون عوض مالِ خود به دیگری، آن را صدقه دهد، تحویل لازم نیست و ایجاب و قبول صلح، کافی می‌باشد.
همین طور، اگر فرد با وقف کردن مالش بخواهد آن را صدقه بدهد، همان طور که در فصل «وقف» ذکر می‌شود، قبض و تحویل لازم نیست؛ مگر آنکه وقف خاص باشد.
مسأله 1323. اگر انسان مالی را به عنوان صدقه به دیگری ببخشد (هبه کند) و به او تحویل دهد، نمی‌تواند از او پس بگیرد، هرچند هبه گیرنده جزء ارحام وی نباشد.[1]
مسأله 1324. اگر فردی بخواهد صدقه را با بخشیدن طلبی که از دیگری دارد (بریء الذمّه کردن بدهکار) محقّق کند، کافی است قصد قربت داشته و ابراء ذمّۀ بدهکار و اسقاط طلب خویش را به نوعی ابراز کند؛ مثلاً بگوید: «طلبی را که از فلانی دارم بخشیدم» و همان طور که در مسائل «1276 و 1285» ذکر شد، قبول بدهکار لازم نیست.
مسأله 1325. اگر انسان بدون آنکه مال را از ملکیّت خود خارج کند، آن را به قصد قربت به‌طور مجّانی بذل نموده و در اختیار شخص دیگر قرار دهد و شخص مذکور در آن تصرّف نماید، صدقه محقّق می­شود؛ مانند اینکه غذای نذری را بدون آنکه ملک فقیر نماید، به قصد قربت در اختیارش گذاشته و وی آن را بخورد.