کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)
جستجو در:
هبه / تعریف و شرایط اصل هبه ←
→ برگرداندن مال مورد عاریه
برخی از احکام عاریۀ مال غصبی
مسأله 1263. اگر انسان بفهمد مالی که عاریه گرفته غصبی است، باید آن را به صاحبش برگرداند و حقّ ندارد آن را به عاریه دهنده بدهد.[1]
مسأله 1264. اگر فرد مالی مانند ماشین یا خانه را غصب کرده و به دیگری عاریه دهد، صاحب مال میتواند عوض منافع مال خود[2] را از عاریه دهنده یا عاریهگیرنده - هر کدام که بخواهد - مطالبه نماید؛ البتّه، اگر عاریه گیرنده از غصبی بودن مال مطّلع نبوده و صاحب مال، عوض منافع مال را از او گرفته باشد، وی میتواند به عاریه دهنده مراجعه کرده و آنچه را پرداخت کرده از او بگیرد.
مسأله 1265. اگر فرد مالی را غصب کرده و به دیگری عاریه دهد، چنانچه مال مذکور از بین برود، صاحب مال میتواند عوض مال را از هر یک از آن دو بگیرد.
البتّه، اگر عاریه گیرنده از غصبی بودن مال مطّلع نبوده و صاحب مال، عوض اصل مال را - در صورت تلف - از او گرفته باشد، وی میتواند به عاریه دهنده مراجعه کرده و آنچه را پرداخت کرده از او بگیرد؛ مگر اینکه عاریه از مواردی باشد که در مسائل «1252 و 1253» ذکر شد که در صورت تلف نمیتواند به عاریه دهنده رجوع نماید.
مسأله 1264. اگر فرد مالی مانند ماشین یا خانه را غصب کرده و به دیگری عاریه دهد، صاحب مال میتواند عوض منافع مال خود[2] را از عاریه دهنده یا عاریهگیرنده - هر کدام که بخواهد - مطالبه نماید؛ البتّه، اگر عاریه گیرنده از غصبی بودن مال مطّلع نبوده و صاحب مال، عوض منافع مال را از او گرفته باشد، وی میتواند به عاریه دهنده مراجعه کرده و آنچه را پرداخت کرده از او بگیرد.
مسأله 1265. اگر فرد مالی را غصب کرده و به دیگری عاریه دهد، چنانچه مال مذکور از بین برود، صاحب مال میتواند عوض مال را از هر یک از آن دو بگیرد.
البتّه، اگر عاریه گیرنده از غصبی بودن مال مطّلع نبوده و صاحب مال، عوض اصل مال را - در صورت تلف - از او گرفته باشد، وی میتواند به عاریه دهنده مراجعه کرده و آنچه را پرداخت کرده از او بگیرد؛ مگر اینکه عاریه از مواردی باشد که در مسائل «1252 و 1253» ذکر شد که در صورت تلف نمیتواند به عاریه دهنده رجوع نماید.
[1]. البتّه با توجّه به مسألۀ «1235»، چنین عاریهای بدون اجازۀ مالک (عاریه فضولی) صحیح نیست.
[2]. منظور، منافعی است که توضیح آن در مسألۀ «1497» ذکر میگردد.