پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)

شرایط موکّل و وکیل ← → شرط پرداخت مبلغ در ازای تخلّف کفیل از کفالت

وکالت / تعریف و شرایط اصل وکالت

مسأله 1148. «وکالت» آن است که انسان اموری مانند انجام معاملات و کارهای مربوط به آنها - مثل تحویل دادن و تحویل گرفتن کالا و پول - و همین طور وقف، وصیّت، ازدواج، طلاق که توضیح شرایط آن در مسائل بعد ذکر می‌شود را به دیگری واگذار کند تا از طرف او انجام دهد.
کسی که کار از طرف او انجام می‌شود «موکِّل» و کسی که کار به او واگذار شده، «وکیل» نام دارد.
مسأله 1149. قرارداد وکالت، «عقد»[1] می‌باشد و برای محقّق شدنش، لازم است «ایجاب و قبول» به صورت لفظی یا عملی صورت گیرد.
بنابراین، اگر مثلاً فرد کالای خود را به دیگری بدهد تا از طرف او بفروشد و او هم به همین عنوان آن را بگیرد، وکالت محقّق شده است (وکالت معاطاتی).
همین طور وکالت از طریق مکاتبه و نوشتن قابل انجام است و زمانی که وکیل آن را بپذیرد، وکالت محقّق شده است، هرچند وکیل مثلاً در شهر دیگری باشد و نوشتۀ موکّل با تأخیر به دست او برسد.
مسأله 1150. انسان می‌تواند اصل وکالت را معلّق و وابسته به امری نماید؛ مثلاً بگوید: «اگر تا فلان تاریخ بدهی‌ام را پرداخت نکردم، تو وکیل هستی تا مالی را که نزد تو امانت دارم، فروخته و طلبت را از آن برداری»؛
پس تعلیق در وکالت آن را باطل نمی‌کند. همچنان که وابسته نمودن مورد و متعلّق وکالت به امر دیگر هیچ اشکالی ندارد؛ مثل اینکه فرد به همسرش بگوید: «تو وکیل هستی که اگر شش ماه غائب شدم، خود را مطلّقه نمایی».

[1] معنای عقد، در مسألۀ «75» توضیح داده شد.
شرایط موکّل و وکیل ← → شرط پرداخت مبلغ در ازای تخلّف کفیل از کفالت
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français