پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)

تقاصّ همراه با محذور شرعی ← → تقاصّ از مال مشاع

تقاصّ از منافع

مسأله 1062. اگر فردی از شخص دیگری طلبکار باشد - با وجود شرایط تقاصّ - می­تواند از منافع اموال وی تقاصّ نماید.
مثلاً مستأجری که از صاحب‌خانه شرعاً طلبکار است و وی از پرداخت بدهیش بدون عذر امتناع می­ورزد، مستأجر می‌تواند بعد از تمام شدن مدّت اجاره با رعایت شرایط تقاصّ، از منافع منزل به اندازۀ طلب خویش به عنوان تقاصّ استفاده نماید.[1]

مسأله 1063. اگر دو نفر در زمینی به‌طور مشاع شریک باشند و یکی از آن دو بدون اجازه از شریک دیگر قسمتی از زمین را تصرّف و غصب کرده باشد، چنانچه شریک دیگر راهی برای دستیابی به حقّ خویش ندارد، می­تواند به همان مقدار بدون اذن شریک به عنوان تقاصّ در زمین تصرّف کند.

[1]. در فرض مذکور، مدّت استفاده از منزل به عنوان تقاصّ به اندازه­ای است که اجرت المثل آن معادل مقدار طلبکاری وی از صاحب‌خانه باشد و مقصود از اجرت المثل، کرایۀ معمول منزل بدون در نظر گرفتن مقدار طلبکاری مستأجر از صاحب‌خانه است و بابت طلب مذکور، چیزی از کرایۀ معمول منزل کسر نمی­شود.
شایان ذکر است، چنانچه مستأجر بابت طلب خویش از منافع منزل، تقاصّ کند، به همان اندازه از طلب وی کسر می‌شود و بعداً حقّ مطالبۀ آن مقدار را از صاحب‌خانه ندارد.
تقاصّ همراه با محذور شرعی ← → تقاصّ از مال مشاع
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français