پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)

کیفیّت رهایی از بدهی به بچّۀ نابالغ ← → نامعلوم بودن طلبکار

شرایط مستحقین ردّ مظالم

مسأله 931. منظور از فقیر - که مستحقّ دریافت «ردّ مظالم» می‌باشد - فقیرى است که توضیح آن در جلد دوّم مسألۀ «807» و مسائل پس از آن بیان شد و نیز لازم است فقیری که به وی ردّ مظالم داده می‌شود، مسلمان، بلکه شیعۀ دوازده امامى باشد.
مسأله 932. ردّ مظالم را به کسی که نفقۀ او بر فرد ردّ مظالم دهنده واجب است (مانند پدر و مادر و فرزند و زوجۀ دائمی) - با توضیحاتی که در جلد دوّم، فصل «زکات»، مسألۀ «994» و مسائل بعد از آن ذکر شد - نمی­توان پرداخت نمود.
مسأله 933. اگر فرد بمیرد و ردّ مظالم بدهکار باشد، چنانچه کسانی که واجب النّفقۀ او در زمان حیاتش بودند، فقیرند، می­توان ردّ مظالم مذکور را - با رعایت سایر شرایط استحقاق - به آنان پرداخت نمود.
مسأله 934. فقیرى که مستحقّ ردّ مظالم می‌باشد، لازم نیست عادل باشد؛ ولى بنابر احتیاط واجب ردّ مظالم به فقیرى که تارک الصّلاة یا شارب الخمر یا متجاهر به فسق است و آشکارا گناه مى­کند داده نشود.
مسأله 935. کسی که ردّ مظالم را در معصیت مصرف می‌کند، نباید ردّ مظالم به او بدهند، همچنین بنابر احتیاط واجب نباید پرداخت ردّ مظالم به وی کمک به گناه یا تشویق بر کار قبیح و ناپسند محسوب شود.
مسأله 936. فردی که سیّد نیست مى­تواند ردّ مظالمش را به فقیر سیّد بپردازد؛ ولی احتیاط مستحب است که آن را به فقیر غیر سیّد بدهد.
مسأله 937. دادن ردّ مظالم به غیر فقیر، مانند صرف مال در مشاهد مشرّفه، مساجد و حسینیه­ها یا هیئات مذهبی و مراسم عزاداری کافی نیست و موجب بریء الذمّه شدن فرد نمی­شود.
مسأله 938. در مواردی که وظیفۀ بدهکار، صدقه دادن به فقرا به عنوان ردّ مظالم است، چنانچه بعد از پرداخت صدقه، طلبکار پیدا شود و به صدقه راضی نگردد، بدهکار بنابر احتیاط واجب ضامن می­باشد.[1]
مسأله 939. اگر فردی که باید ردّ مظالم بپردازد خود، فقیر باشد، نمی­تواند ردّ مظالم را برای خویش هزینه نماید، بلکه باید آن را به فقیر دیگر که شرایط استحقاق را دارا است بدهد.

[1]. البتّه دریافت آن برای طلبکار با رعایت آنچه در صفحۀ «437»، پاورقی «1» ذکر شد، جایز است.
کیفیّت رهایی از بدهی به بچّۀ نابالغ ← → نامعلوم بودن طلبکار
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français