مسأله 878. اگر کسی مقداری از اجناس وزنی یا پیمانه­ای به صورت مدّت‌دار از شخصی طلب داشته باشد - مثلاً 10 گرم طلا، شش ماهه - و بخواهد آن را از بدهکار با مصالحه به مقدار کمتری از همان جنس - مثلاً 9 گرم طلا - نقد کند، می­تواند با وی صلح کند که 1 گرم از طلایی که طلب دارد را ببخشد و او بقیّه را نقد بپردازد؛[1] امّا در غیر اجناس وزنی یا پیمانه‌ای - ماننـد پــول - نقــد کردن طلــب از شخــص بدهکار به کمتر از آن، از طریق مصالحه اشکال ندارد؛ مثل آنکه بگوید: «10 میلیون تومانی که شش ماهه طلبکارم، به 9 میلیون تومان نقد مصالحه می‌کنم» و طرف مقابل هم بپذیرد.

مسأله 879. اگر کسی مقداری از اجناس وزنی یا پیمانه­ای به صورت مدّت‌دار از فردی طلب داشته باشد - مثلاً 10 گرم طلا شش ماهه - و بخواهد آن را به شخص ثالث (غیر بدهکار) با مصالحه به مقدار کمتری از همان جنس - مثلاً 9 گرم طلای موجود - نقد کند، می­تواند طلب مذکور را به شخص مذکور به‌طور مجّانی صلح کند، به شرط آنکه وی (متصالح) نیز 9 گرم طلا را به او ببخشد (هبه کند)[2] یا به‌طور مجّانی به وی مصالحه نماید؛ با انعقاد عقد صلح، بر متصالح واجب می‌شود مطابق شرط مذکور عمل نماید؛ امّا در غیر اجناس وزنی یا پیمانه‌ای - مانند پول - نقد کردن طلب به شخص ثالث به کمتر، از طریق صلح اشکال ندارد.