کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)
جستجو در:
مزارعۀ باطل ←
→ 7. سهم زارع و مالک، به صورت درصدی یا کسری از محصول باشد
فوت مالک یا زارع
مسأله 816. اگر بعد از انعقاد قرارداد مزارعۀ معاوضی[1] مالک یا زارع بمیرد، مزارعه به هم نمیخورد و وارثان، جانشین کسی که فوت کرده میشوند؛
البتّه، چنانچه در مزارعه قید کرده باشند که زارع خودش زراعت را انجام دهد، طوری که فقط زراعت شخص زارع مورد قرارداد مزارعه قرار گرفته باشد، با فوت وی مزارعه باطل میشود.
مسأله 817. اگر در مزارعه شرط شده باشد (نه قید) که زارع خودش زراعت کند،[2] با فوت وی مزارعه صحیح است و مالک میتواند راضی شود تا فردی که ورثۀ زارع تعیین میکنند کار را انجام دهد، همچنان که میتواند مزارعه را فسخ کند.
مسأله 818. اگر کارهایی که حسب عقد مزارعه - چه به صورت قید و چه به صورت شرط - بر عهدۀ زارع بوده که خودش انجام دهد، در هنگام فوت زارع تمام شده باشد، مزارعه صحیح است، هرچند زمان برداشت محصول نرسیده باشد و در این صورت ورثۀ زارع سهم وی از محصول را ارث میبرند و آنان میتوانند مالک را وادار کنند که سهمشان از زراعت تا تمام شدن مدّت مزارعه در زمین باقی بماند.
البتّه، چنانچه در مزارعه قید کرده باشند که زارع خودش زراعت را انجام دهد، طوری که فقط زراعت شخص زارع مورد قرارداد مزارعه قرار گرفته باشد، با فوت وی مزارعه باطل میشود.
مسأله 817. اگر در مزارعه شرط شده باشد (نه قید) که زارع خودش زراعت کند،[2] با فوت وی مزارعه صحیح است و مالک میتواند راضی شود تا فردی که ورثۀ زارع تعیین میکنند کار را انجام دهد، همچنان که میتواند مزارعه را فسخ کند.
مسأله 818. اگر کارهایی که حسب عقد مزارعه - چه به صورت قید و چه به صورت شرط - بر عهدۀ زارع بوده که خودش انجام دهد، در هنگام فوت زارع تمام شده باشد، مزارعه صحیح است، هرچند زمان برداشت محصول نرسیده باشد و در این صورت ورثۀ زارع سهم وی از محصول را ارث میبرند و آنان میتوانند مالک را وادار کنند که سهمشان از زراعت تا تمام شدن مدّت مزارعه در زمین باقی بماند.
[1]. معنای مزارعۀ معاوضی، در مسألۀ «793» ذکر شد.
[2]. فرق قید و شرط، از توضیحات مسألۀ «473» معلوم میشود.