پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)

صرف مال مضاربه در غیر امور مضاربه ← → وظایف عامل (احکام مربوط به عامل) / نوع و کیفیّت معاملات

کارهای مربوط به مضاربه (غیرمعاملات) و هزینه‌های آن

مسأله 691. عامل با توجّه به نوع تجارت و ویژگی‌های دیگر آن - مانند مکان و زمان آن - باید کارهایی را که معمولاً در آن تجارت صورت می‌گیرد، انجام دهد؛ به این معنا که بر عامل لازم است هر کاری را که یک تاجر به‌طور معمول با مال خود انجام می‌دهد، بکار گیرد؛
پس اگر کالای خریداری شده معمولاً در جای خاصّی نگهداری می‌شود، یا برای نگهداری آن نیاز به افراد یا وسایل ویژه‌ای است، یا برای فروش کالای خریداری شده به اجاره کردن محلّ نیاز باشد، باید این کارها را - مناسب با آنچه در آن تجارت معمول و متعارف است - انجام دهد.
مسأله 692. پرداخت هزینۀ کارهای مربوط به مضاربه که در مسألۀ قبل توضیح داده شد، دو صورت دارد:
الف. کارهایی که متعارف و معمول آن است که عامل مضاربه خودش آنها را انجام ‌دهد؛
در این موارد چنانچه عامل، این کارها را در مقابل اجرت به دیگری واگذار کند، باید اجرت را از مال خودش بپردازد.[1]
ب. کارهایی که واگذاری آنها به دیگران - در مقابل اجرت - توسط عامل متعارف است، مانند حمل و نقل کالا؛
در این موارد، در صورتی که عامل خودش این کارها را انجام دهد، چنانچه قصد مجانیّت نداشته باشد، می‌تواند اجرت آن را از مال مضاربه بردارد.[2]

[1]. البتّه، اگر شرط شده باشد که عامل آن کار را به دیگری واگذار نکند و خودش آن را انجام دهد، حقّ واگذاری آن به دیگری را ندارد.
[2]. البتّه اگر در این زمینه شرط خاصّی شده، عامل باید مطابق شرط عمل نماید.
صرف مال مضاربه در غیر امور مضاربه ← → وظایف عامل (احکام مربوط به عامل) / نوع و کیفیّت معاملات
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français