کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)
جستجو در:
انجام کار توسط دیگری ←
→ انجام نشدن کار مورد اجاره
به کار نگرفتن اجیر
مسأله 568. اگر انسان فردی را برای انجام کاری اجیر کند و در حالی که اجیر آمادۀ انجام کار است، مستأجر با اختیار خود او را بکار نگیرد - مثلاً کارگری را برای ساختن اتاقی در منزل خود اجیر کند و کارگر حاضر به انجام کار درخواستی باشد، امّا شرایط و لوازمی را که باید مستأجر برای انجام کار تهیّه کند، فراهم ننماید، چنانچه برای انجام کار، زمانی تعیین شده است، با پایان یافتن آن زمان و اگر زمانی تعیین نشده (در مواردی که اجاره بدون تعیین زمان صحیح است)،[1] با گذشتن مقدار زمانی که انجام کار در آن ممکن باشد، تمام اجرت بر عهدۀ مستأجر استقرار[2] پیدا میکند.
[1]. توضیح این موارد در مسألۀ «550» ذکر شد. شایان ذکر است، در این موارد که زمان برای انجام عمل تعیین نشده، همان طور که در مسألۀ مذکور بیان شد، هر وقت مستأجر بخواهد، اجیر باید کار را انجام دهد.
[2]. شایان توجّه است، هرچند با انعقاد قرارداد اجاره، اجیر مالک اجرت میشود و میتواند در زمانی که در مسألۀ «563» ذکر شد آن را مطالبه نماید، امّا مستقرّ و ثابت شدن مالکیّت وی بر اجرت، پس از سپری شدن مدّت مذکور است، زیرا در برخی از موارد که پس از انعقاد، اجاره باطل یا فسخ میگردد، معلوم میشود اجیر مالک تمام یا بخشی از اجاره بهای قراردادی نبوده است، هرچند در برخی موارد به مقدار کاری که انجام داده اجرت المثل دریافت مینماید، که توضیح آنها در مسائل مربوطه ذکر شده است.
بنابراین، گاه زمان «مالکیّت» اجیر نسبت به اجرت و زمان استقرار آن بر عهدۀ مستأجر و زمانی که اجیر میتواند اجرت را «مطالبه» کند ممکن است متفاوت باشد، مثلاً اگر فرد اجیر شده تا یک روز از هفتۀ معیّن برای مستأجر کارگری کند و زمان برای انجام کار و پرداخت اجرت معلوم نشود، پس از انعقاد اجاره، اجیر مالک اجرت میشود و پس از گذشت یک روز، اجرت بر عهدۀ مستأجر مستقرّ میگردد؛ امّا تا وقتی اجیر کار را انجام نداده، حقّ مطالبۀ آن را ندارد، مگر آنکه یک هفته تمام شود و مستأجر اجیر را با اختیار خود بکار نگیرد.