پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)

شرایط اجاره، اجیر، مستأجر ← → اجارۀ مال موقوفه

نوع دوّم اجاره: اجیر شدن اشخاص / تعریف و اقسام اجارۀ نوع دوّم

مسأله 533. در این نوع اجاره، انسان عمل یا منفعت خود را در مقابل گرفتن اجرت به ملکیّت دیگری در می‌آورد؛ مثل آنکه فرد برای انجام عملیّات ساختمانی یا تعمیرات یا آرایشگری یا رانندگی یا انجام خدمات در اداره و مانند آن یا تدریس و تعلیم یا معالجۀ بیمار یا آشپزی یا خیّاطی یا کار مشخّص دیگر، طبق قرارداد اجرت دریافت نماید.
به کسی که عمل یا منفعت خود را واگذار کرده، «اجیر» و به کسی که عمل یا منفعت اجیر به او واگذار شده (به ملکیّت او درآمده)، «مستأجر» گفته می‌شود.

مسأله 534. اجارۀ اجیر، به دو روش ممکن است صورت گیرد:
الف. اجاره نسبت به منفعت یا منافع فرد (کارایی فرد) واقع شود؛ نظیر اجارۀ اشیاء یا حیوانات (اجارۀ اعیان)؛ یعنی همان طور که در اجارۀ اعیان، مثلاً ماشینی برای منفعت «سواری» یا «باربری» یا «همۀ منافعش» اجاره داده می‌شود، در اینجا نیز فرد خود را اجیر می‌کند برای برخی کارایی‌های خود مانند «نویسندگی» یا برای «تمام کارایی‌های» خود در مدّت معیّن.
بنابراین، قرارداد کارگری که اجیر شده تا در ساعت معیّن در اختیار کارفرما بوده و کارهایی که از او خواسته می­شود انجام دهد، از این قسم می‌باشد.
ب. اجاره برای انجام عمل بر ذمّۀ اجیر واقع شود، یعنی اجیر انجام عملی را در مقابل اجرت به عهده می‌گیرد؛ مانند بسیاری از موارد اجاره‌ همچون خیّاطی که برای دوختن پیراهنی برای مستأجر اجیر شده است؛ در اجارۀ نوع دوّم، با انعقاد قرارداد اجاره، دَینی مانند سایر دیون و بدهکاری‌های مالی، به عهدۀ اجیر ثابت می‌شود.
شایان ذکر است، حکم این دو نوع در برخی از مسائل آینده با هم متفاوت می‌باشد که در متن مسائل آتی به آن اشاره شده است.
شرایط اجاره، اجیر، مستأجر ← → اجارۀ مال موقوفه
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français