اگر مال اجاره داده شده توسّط مستأجر یا موجر یا فرد دیگری از بین برود یا توسّط یکی از آنها به ‌گونه‌ای شود که امکان دستیابی به آن عرفاً غیر ممکن گردد، سه صورت دارد[1] که حکم آن در ضمن سه مسألۀ بعد ذکر می‌شود:

مسأله 461. اگر خود مستأجر مالی را که اجاره کرده از بین ببرد، باید اجاره‌بهای قراردادی را بپردازد؛ چه اینکه مال را تحویل گرفته باشد یا نه؛ پس اگر مستأجر وسیله‌ای را که اجاره کرده خراب کند، پرداخت اجاره‌بهای قراردادی بر وی لازم است.

مسأله 462. اگر موجر مالی را که اجاره داده تلف کرده و از بین ببرد، مستأجر می‌تواند اجاره را فسخ کند. در نتیجه، اگر اجاره‌بها را داده پس بگیرد[2] و می­تواند فسخ نکند و اجرت المثل را از زمان تلف تا آخر مدّت اجاره از موجر بگیرد؛ مثلاً چنانچه اجرت ‌المثل 500­ هزار تومان و اجاره‌‌بهای قراردادی 400 هزار تومان باشد و موجر قبل از اینکه مستأجر از مال استفاده کند آن را تلف نماید، در صورتی که مستأجر اجاره را فسخ نکند، موجر در مجموع 100 هزار تومان به مستأجر بدهکار می‌شود.

مسأله 463. اگر فرد دیگری غیر از موجر و مستأجر، مال مورد اجاره را از بین ببرد، در صورتی که قبل از تحویل به مستأجر، مال را از بین برده باشد، مستأجر همانند صورت مذکور در مسألۀ قبل، می‌تواند اجاره را فسخ کند و می­تواند فسخ نکند و اجرت‌المثل را از فردی که آن را تلف کرده بگیرد؛ امّا در صورتی که پس از تحویل، مال را از بین ببرد، اجاره به قوّت خود باقی است و مستأجر اجرت ‌المثل را از زمان تلف تا آخر مدّت اجاره از شخص تلف کننده می­گیرد.