کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)
جستجو در:
شرط ششم: مقدار کالا معیّن باشد ←
→ شرط چهارم: مکان تحویل کالا معیّن باشد
شرط پنجم: توانایی تحویل کالا در زمان معیّن شده وجود داشته باشد
مسأله 244. در معاملۀ سلف، فروشنده باید توانایی تحویل دادن کالا را در زمان تعیین شده (و در شهر معیّن شده، اگر شرط شده کالا در شهر خاصّی تحویل داده شود) داشته باشد، چه کالا در آن وقت کمیاب باشد و چه فراوان؛ امّا اگر فروشنده، نه خودش توانایی تحویل کالا را - هرچند با فراهم نمودن مقدّمات آن - در زمان معیّن شده داشته باشد و نه برای او این امکان وجود داشته باشد که کالا را توسّط دیگری تحویل دهد - مثل اینکه در زندان باشد و توانایی تحویل دادن کالا را کلاً نداشته باشد - معامله باطل است.
شایان ذکر است، ملاک در قدرت بر تحویل کالا آن است که عرف عقلا در زمان انجام معامله، تصدیق نمایند تحویل کالای پیش فروش شده در موعد مقرّر ممکن است؛ البتّه، لازم نیست قدرت بر تحویل از همان ابتدا مورد اطمینان باشد و قابلیّت و وجود زمینه برای تحویل کافی است.[1]
مسأله 245. اگر فرد به خیال اینکه میتواند کالا را در زمان معیّن تحویل دهد، اقدام به پیش فروش آن نماید و بعد بفهمد در همان زمان انجام معامله، تحویل کالا در موعد مقرّر آن عرفاً غیر ممکن محسوب میشده، معامله باطل است.[2]
شایان ذکر است، ملاک در قدرت بر تحویل کالا آن است که عرف عقلا در زمان انجام معامله، تصدیق نمایند تحویل کالای پیش فروش شده در موعد مقرّر ممکن است؛ البتّه، لازم نیست قدرت بر تحویل از همان ابتدا مورد اطمینان باشد و قابلیّت و وجود زمینه برای تحویل کافی است.[1]
مسأله 245. اگر فرد به خیال اینکه میتواند کالا را در زمان معیّن تحویل دهد، اقدام به پیش فروش آن نماید و بعد بفهمد در همان زمان انجام معامله، تحویل کالا در موعد مقرّر آن عرفاً غیر ممکن محسوب میشده، معامله باطل است.[2]
[1]. بنابراین، اگر فرد شیئی را پیش فروش نماید که عرف بگوید کالایی که قابل تحویل نیست را پیش فروش کرده، معامله باطل است.
[2]. شایان ذکر است، حکم صورتی که کالا در هنگام معامله عرفاً قابل تحویل به حساب میآید، ولی فروشنده بعداً در موعد مقرّر نتواند کالا را تحویل دهد، در مسألۀ «253» خواهد آمد.