پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)

1. معامله را با اختیار خود انجام دهند ← → 4. معامله بر امری که هنوز اتّفاق نیفتاده یا نامعلوم است معلّق نباشد[1]

شرایط فروشنده و خریدار

مسأله 102. اگر فروشنده کالایی را تنها به‌طور موقّت بفروشد، به این صورت که پس از سپری شدن آن زمان، خریدار مالک آن نباشد، چنین معامله­ای باطل است؛ البتّه، اگر فروشنده کالا را بدون آنکه مقیّد به زمان معیّنی شده باشد بفروشد و در ضمن معامله شرط کند که حقّ فسخ معامله را در زمان معیّن داشته باشد یا وکیل در باز خرید کالا در زمان معیّن باشد، معامله صحیح است.

مسأله 103. اگر اماکن تجاری یا مسکونی و مانند آن برای یک فصل معیّن از سال - مثلاً فصل بهار - فروخته شود، طوری که دو طرف قصدشان این است که آن ملک با انجام این معامله، در فصل بهار، در تمام سال­ها مال خریدار باشد و در فصل‌های دیگر مال او نباشد،[1] چنین معامله­ای فروش زمانی محسوب شده و باطل می‌باشد.[2]

[1]. به این معنا که در فصل‌های دیگر، ملک، مال خود فروشنده باقی بماند یا اینکه وی قبلاً آن را برای فصل‌های دیگر به دیگران فروخته یا قصد داشته باشد بعداً به دیگران بفروشد.

[2]. شایان ذکر است، راه شرعی برای انجام چنین هدفی آن است که فروشنده آن مکان را مثلاً به چهار نفر خریدار به‌طور مشاع بفروشد و در ضمن معامله، با هر یک شرط کند که وی در غیر از فلان فصل، آن را در اختیار دیگری قرار دهد یا آنکه در ضمن فروش، با هر یک شرط کند تا در مورد استفاده از محل با یکدیگر، مصالحه نمایند. مشاع بودن یک شیء به این معنا است که آن شیء، متعلّق به دو یا چند نفر باشد به گونه‌ای که سهم هر یک، جدا و مجزّیٰ از دیگران نباشد.
1. معامله را با اختیار خود انجام دهند ← → 4. معامله بر امری که هنوز اتّفاق نیفتاده یا نامعلوم است معلّق نباشد[1]
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français