مسأله 75. معاملات و قرارداهای شرعی به دو دستۀ کلّی تقسیم می­شوند:
1. قراردادهایی که برای محقّق شدن آنها، قبول طرف مقابل لازم می‌باشد؛ مانند خرید و فروش، اجاره، مصالحه، مضاربه، وکالت، عاریه، ودیعه.
به چنین قراردادهایی «عقد» گفته می­شود. عقدها غالباً دو طرفه هستند، ولی گاهی افرادی که عقد بین آنان منعقد می‌شود، بیش از دو نفر هستند؛ ‌مانند قرارداد «حواله» که سه طرف دارد.
2. قراردادهای «یک طرفه» که برای محقّق شدن آن نیازی به قبول طرف مقابل نیست؛ مانند جُعاله[1] که به آنها «ایقاع» می‌گویند.[2]

مسأله 76. عقدهای شرعی دو دسته اند:
الف. «عقد لازم» و منظور از آن معامله­ای است که هیچ یک از دو یا چند طرف قراداد، بدون جلب موافقت طرف یا طرف‌های دیگر، نمی‌تواند به دلخواه خود معامله را فسخ کند؛ مگر در بعضی موارد به خصوص که شرعاً حقّ فسخ داشته باشد.
ب. «عقد جایز» و مقصود از آن قراردادی است که هر دو یا چند طرف یا یکی از آنها می­توانند به دلخواه خود آن را فسخ نمایند؛ مانند وکالت، هبه (بخشش)[2] و عاریه.
در ادامه به بیان شرایط و احکام هر قرارداد، در فصل‌های جداگانه پرداخته می‌شود.