صورت اوّل: معامله از این قرار باشد که طلاساز بدون اینکه طلاهای فرد را با طلای خودش یا دیگری مخلوط کند، همان را ذوب کرده و زیورآلات بسازد و پولی که می‌گیرد، اجرت و حقّ الزّحمۀ ساخت همان طلاهایی که او داده، باشد.
اگر معامله به این صورت انجام شود، صحیح و جایز است.[1]
صورت دوّم: طلاساز، طلای فرد و طلای دیگران را که در اختیار وی قرار داده‌اند با رضایت صاحبان آنها ذوب کرده و از آن زیورآلات، طلا بسازد، سپس با رضایت همۀ صاحبان طلا - که در زیورآلات مذکور به‌طور مشاع شریک هستند - سهم هر فرد را جدا و افراز کرده و به وی تحویل دهد و طلاساز بابت ساخت، اجرت دریافت نماید؛
از آنجا که عمل مذکور، مشتمل بر تقسیم مال[2] است، اگر تقسیم مذکور بر اساس قسمت «إفراز»[3] یا قسمت «تعدیل» صورت گیرد که معاوضه محسوب نمی‌شود، معامله به این صورت صحیح است و اشکال ندارد، ولی اگر تقسیم مذکور قسمت «ردّ» باشد که مشتمل بر نوعی معاوضه است، چنانچه معاوضهٔ مذکور بین طلا با طلا به زیاده و کم صورت گیرد، ربای معاملی محسوب می‌شود و جایز نیست و اگر بین طلا و پول انجام شود - با توضیحی که در مسائل گذشته ذکر شد- معاملهٔ مذکور صحیح و جایز است.
صورت سوّم: فرد طلای مذکور را به سازندۀ طلا بفروشد تا سازنده در ازای آن طلای ساخته شده‌ای به او تحویل دهد و مقداری اجرت یا حقّ الزّحمه دریافت کند؛ چه طلایی که سازنده تحویل می­دهد، عین همان طلایی که سابقاً ملک فرد بوده باشد و چه طلای دیگر باشد یا مخلوطی از هر دو باشد.
چنین معامله‌ای، دو اشکال ذکر شده در نمونۀ دوّم مسألۀ «61» را دارد و راه اصلاح آن، انجام دو معاملۀ مستقل مشابه آنچه در مسألۀ «59» ذکر شد، می‌باشد.