پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)

معاملۀ فرآورده‌های خوراکی مشکوک به نجاست ← → معاملۀ مردار پاک و اجزاء بدون روح مردار نجس

معاملۀ متنجّس

مسأله 10. خرید و فروش شیء پاکی که نجس شده (متنجّس)، در صورتی که تطهیر آن ممکن باشد، مثل فرش و ظرف، صحیح و جایز می‌باشد؛ البتّه، اعلام نجاست آن با دو شرط لازم است:
اوّل: طرف مقابل در معرض آن باشد که در موارد خاصّی از تکالیف شرعی، برایش اشکال ایجاد شود؛ مثل آنکه در معرض خوردن و آشامیدن چیز نجس یا باطل بودن وضو و غسلی که با آن نماز واجبش را می‌خواند، واقع شود؛[1] امّا اگر در معرض مخالفت احکام نباشد یا در معرض مخالفت با احکامی همچون نجس بودن لباسی که با آن نماز واجبش را می‌خواند، قرار گیرد، ‌لازم نیست به او بگوید.
دوّم: احتمال بدهد طرف مقابل به گفتۀ او ترتیب اثر دهد؛ امّا اگر بداند به سخن وی ترتیب اثر نمی‌دهد؛ لازم نیست به او اعلام کند.

مسأله 11. خرید و فروش شیء پاکی که نجس شده (متنجّس)، در صورتی که تطهیر آن ممکن نباشد، چنانچه آن شیء نجس، عرفاً استفادۀ حلال قابل توجّهی داشته باشد، جایز است، هرچند آن استفاده، استفادۀ معمول و اصلی آن شیء نباشد.
بنابراین، خرید و فروش نفت و بنزین نجس یا داروهای نجسی که مصرف غیر خوراکی دارند و نیز روغن زیتون یا عسل نجس که برای درمان غیر خوراکی مورد استفاده است، جایز و صحیح می‌باشد.[2]

مسأله 12. خرید و فروش شیء پاکی که نجس شده (متنجّس)، در صورتی که تطهیرش ممکن نباشد و با وجود نجاست، ‌استفادۀ حلال قابل توجّهی هم نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب جایز نیست؛ ولی فرد می‌تواند در مقابل گرفتن مالی از آن صرف نظر کند؛ ‌مشابه آنچه در مسألۀ «6» ذکر شد.[3]

[1]. برای اطلاع از تفصیل موارد این تکالیف خاص، می‌توان به کتاب‌های فقهی مراجعه کرده یا از اهل علم سؤال نمود.

[2]. البتّه در این مسأله نیز اعلام نجاست آن به طرف مقابل، با وجود دو شرطی که در مسألۀ «10» ذکر شد، ‌لازم است.

[3]. همان.
معاملۀ فرآورده‌های خوراکی مشکوک به نجاست ← → معاملۀ مردار پاک و اجزاء بدون روح مردار نجس
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français