کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3) (چاپ 1403)
جستجو در:
دانستن حکم شرعی معامله ←
→ فضیلت کشاورزی و زراعت
اهمیّت فراگیری مسائل کسب و کار و معاملات و عمل به آن
از آنجا که کسب و کار و انجام معاملات، دارای احکام و مسائل مفصّل و دقیقی است و نیاموختن آنها در بعضی از موارد، باعث مبتلا شدن به انجام حرام یا ترک واجب میشود، بنابراین آشنایی با مسائل آن از اهمیّت ویژهای برخوردار است. در حدیثی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است:
«کسی که قصد تجارت دارد، باید احکام دین خود را بیاموزد تا حلال را از حرام تشخیص دهد؛ در غیر این صورت، در دام شبهات گرفتار میشود».[1]
روایت شده که امیر المؤمنین(علیه السلام) تاجران و کَسَبه را مخاطب ساخته و به آنان فرمودند: «یا مَعْشَرَ التُّجَّارِ الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ، الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ، الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَر...»؛ ای گروه تجّار، نخست احکام و مسائل شرعی را یاد بگیرید سپس به تجارت مشغول شوید و این مطلب را سه مرتبه تکرار کردند... .[2]
نیز نقل شده که امام باقر(علیه السلام) فرمودند: «امیرالمؤمنین(علیه السلام) صبحگاهان در یک یک بازارهای کوفه گردش میکردند و به هر یک از آن بازارها که میرسیدند، میایستادند و خطاب به آنان میفرمودند:
ای گروه تجّار، قبل از شروع در کسب و کار، از خداوند متعال خیر و برکت را بخواهید و با آسانگیری در معامله از خداوند متعال برکت بجویید، به خریداران نزدیک شوید و خود را با زیور حِلْم و بردباری آراسته کنید و از قَسَم خوردن بپرهیزید و از دروغ گفتن دوری کنید و از ظلم و اِجْحاف جدّاً پرهیز نمایید و با مظلومان به انصاف و عدالت رفتار کنید و هرگز به رباخواری نزدیک نشوید و پیمانه و میزان را مراعات کنید و حقّ مردم را کم نگذارید و در راه فساد و تباهی هرگز گام نگذارید و به این ترتیب در تمام بازارهای شهر کوفه گردش میکردند سپس بر میگشتند...».[3]
«کسی که قصد تجارت دارد، باید احکام دین خود را بیاموزد تا حلال را از حرام تشخیص دهد؛ در غیر این صورت، در دام شبهات گرفتار میشود».[1]
روایت شده که امیر المؤمنین(علیه السلام) تاجران و کَسَبه را مخاطب ساخته و به آنان فرمودند: «یا مَعْشَرَ التُّجَّارِ الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ، الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ، الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَر...»؛ ای گروه تجّار، نخست احکام و مسائل شرعی را یاد بگیرید سپس به تجارت مشغول شوید و این مطلب را سه مرتبه تکرار کردند... .[2]
نیز نقل شده که امام باقر(علیه السلام) فرمودند: «امیرالمؤمنین(علیه السلام) صبحگاهان در یک یک بازارهای کوفه گردش میکردند و به هر یک از آن بازارها که میرسیدند، میایستادند و خطاب به آنان میفرمودند:
ای گروه تجّار، قبل از شروع در کسب و کار، از خداوند متعال خیر و برکت را بخواهید و با آسانگیری در معامله از خداوند متعال برکت بجویید، به خریداران نزدیک شوید و خود را با زیور حِلْم و بردباری آراسته کنید و از قَسَم خوردن بپرهیزید و از دروغ گفتن دوری کنید و از ظلم و اِجْحاف جدّاً پرهیز نمایید و با مظلومان به انصاف و عدالت رفتار کنید و هرگز به رباخواری نزدیک نشوید و پیمانه و میزان را مراعات کنید و حقّ مردم را کم نگذارید و در راه فساد و تباهی هرگز گام نگذارید و به این ترتیب در تمام بازارهای شهر کوفه گردش میکردند سپس بر میگشتند...».[3]
1. همان، ابواب آداب التجارة، باب 1، ص382، ح4.
2. همان، ص381، ح1.
3. همان، باب 2، ص382 و 383، ح1.