کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2) (چاپ 1403)
جستجو در:
2. شراب و چیزهای مست کننده و فقّاع و آب انگور جوشیده ←
→ ب. خوراکیها (غیر حیوانات)
1. خون
مسأله 1386. خوردن خون - هرچند پاک باشد - حرام است؛[1] به نمونههایی از آن در موارد ذیل اشاره میشود:
الف. خون باقیمانده در ذبیحه: اگر حیوان حلال گوشتی ذبح شرعی شود و خون به مقدار متعارف از بدنش خارج گردد، خون باقیمانده در اعضای بدنش پاک است، ولی خوردن آن حرام میباشد؛[2] مگر آنکه در خوردنیها - مانند آب گوشت - از بین رفته و مستهلک شود یا آنکه عرفاً جزئی از بافت گوشت، جگر و مانند آن محسوب شود.
بنابراین، خوردن خون لختۀ موجود در گوشت، جگر و نیز خوردن خونابه در صورتی که عرفاً صدق خون نماید جایز نیست؛ ولی اگر خون مثلاً هنگام طبخ غذا یا جوشاندن قلم گاو، گوسفند یا شتر جهت تهیّه آب قلم یا بعد از چرخ کردن با گوشت عرفاً مستهلک شده و از بین رفته به حساب آید، خوردن غذا یا آب قلم یا گوشت چرخ کردۀ مذکور حلال خواهد بود.
همین طور، خوردن خون اندک موجود در مویرگها و مانند آنکه عرفاً تابع گوشت یا جگر و جزء بافت آن محسوب میشود و دارای وجود عرفی مشخّص و متمایزی نیست، به همراه گوشت یا جگر اشکال ندارد.
ب. خون داخل تخم مرغ یا سایر پرندگان حلال گوشت: خونی که داخل تخم مرغ میباشد، پاک است ولی خوردن آن حرام میباشد.
بنابراین، اگر ذرّۀ خون را بردارند یا خون را در تخم مرغ مخلوط کنند که در آن عرفاً از بین رفته و مستهلک شود، خوردن تخم مرغ مانعی ندارد، هرچند احتیاط مستحب آن است که از خوردن زردۀ تخم مرغی که ذرّۀ خون در آن باشد، اجتناب شود.[3]
ج. خون لثه و مانند آن: خونی که از لثه و اجزای داخل دهان بیرون میآید، نجس[4] و فرو بردن آن حرام است و اگر با آب دهان یا غذا و مانند آن در دهان مستهلک شود فرو بردن آن جایز است و تطهیر داخل دهان با مضمضه و مانند آن واجب نیست.
الف. خون باقیمانده در ذبیحه: اگر حیوان حلال گوشتی ذبح شرعی شود و خون به مقدار متعارف از بدنش خارج گردد، خون باقیمانده در اعضای بدنش پاک است، ولی خوردن آن حرام میباشد؛[2] مگر آنکه در خوردنیها - مانند آب گوشت - از بین رفته و مستهلک شود یا آنکه عرفاً جزئی از بافت گوشت، جگر و مانند آن محسوب شود.
بنابراین، خوردن خون لختۀ موجود در گوشت، جگر و نیز خوردن خونابه در صورتی که عرفاً صدق خون نماید جایز نیست؛ ولی اگر خون مثلاً هنگام طبخ غذا یا جوشاندن قلم گاو، گوسفند یا شتر جهت تهیّه آب قلم یا بعد از چرخ کردن با گوشت عرفاً مستهلک شده و از بین رفته به حساب آید، خوردن غذا یا آب قلم یا گوشت چرخ کردۀ مذکور حلال خواهد بود.
همین طور، خوردن خون اندک موجود در مویرگها و مانند آنکه عرفاً تابع گوشت یا جگر و جزء بافت آن محسوب میشود و دارای وجود عرفی مشخّص و متمایزی نیست، به همراه گوشت یا جگر اشکال ندارد.
ب. خون داخل تخم مرغ یا سایر پرندگان حلال گوشت: خونی که داخل تخم مرغ میباشد، پاک است ولی خوردن آن حرام میباشد.
بنابراین، اگر ذرّۀ خون را بردارند یا خون را در تخم مرغ مخلوط کنند که در آن عرفاً از بین رفته و مستهلک شود، خوردن تخم مرغ مانعی ندارد، هرچند احتیاط مستحب آن است که از خوردن زردۀ تخم مرغی که ذرّۀ خون در آن باشد، اجتناب شود.[3]
ج. خون لثه و مانند آن: خونی که از لثه و اجزای داخل دهان بیرون میآید، نجس[4] و فرو بردن آن حرام است و اگر با آب دهان یا غذا و مانند آن در دهان مستهلک شود فرو بردن آن جایز است و تطهیر داخل دهان با مضمضه و مانند آن واجب نیست.
[1]. شایان ذکر است، خوردن خون ماهی حلال گوشت که خون جهنده ندارد، بنابر احتیاط لازم حرام میباشد؛ مگر مورد استثنایی که در مسألۀ«1339» ذکر شد.
[2]. توضیح بیشتر در این مورد در جلد اوّل، مسائل «114 و 115» ذکر شد.
[3]. به جلد اوّل، مسألۀ «116» مراجعه شود.
[895]. خون هرچند از «نجاسات و اعیان نجس» محسوب میشود، ولی در سرایت نجاست آن به بدن یا سایر اشیاء و کیفیّت تطهیر آن تفصیلی است که در جلد اوّل، فصل «مطهّرات»، مطهِّر نهم «برطرف شدن عین نجاست»، مسائل «236 تا 243» ذکر شده است.