مسأله 1332. اگر ماهی معلوم نباشد که پولک دارد یا نه، حکم ماهی بدون پولک را دارد و خوردن آن حرام است. بنابراین، صیّادی که ماهی را از دریا صید کرده و در پولک داشتن آن شک دارد، باید بنا بر پولک­دار نبودن ماهی بگذارد؛ البتّه، اگر دو مرد عادل شهادت دهند ماهی دارای پولک­هایی است که با چشم معمولی قابل دیدن می­باشد و شهادت آنها مستند به حسّ باشد، مثلاً بگویند: «با چشم معمولی پولک­ها را دیده­ایم»، پولک داشتن ماهی ثابت می­شود.

شایان ذکر است، حکم ماهی­ صید شده­ که پولک­دار بودن آن مشکوک است ولی دارای نشانه­های تذکیه است در مسألۀ «1334» ذکر می­شود.

مسأله 1333. اگر ماهی مرده­ای که دارای پولک است، در اختیار انسان قرار گیرد و شک نماید به صورت شرعی تذکیه شده یا نه - مثلاً زنده از آب گرفته شده یا نه، یا ماهی داخل تور ماهی‌گیری در آب مرده یا قبل از آن مرده بوده - حکم به تذکیه و حلال بودن آن نمی­شود؛ مگر با وجود یکی از امارات و نشانه­های شرعی تذکیه که در مسألۀ‌«1243» و مسائل بعد از آن ذکر شد، که با وجود آن می­توان حکم به تذکیۀ شرعی ماهی نمود.

مسأله 1334. اگر تذکیۀ شرعی ماهی با یکی از راه­هایی که در مسألۀ «1243» و مسائل بعد از آن بیان شد ثابت شود، در صورتی که فرد نسبت به نوع ماهی از جهت حلال یا حرام گوشت بودن آن (پولک­دار بودن و نبودن) شک کند و شبهه موضوعی باشد، حکم ماهی حلال گوشت را دارد؛ به عنوان مثال، اگر میزبانی که مسلمان است و خوردن ماهی بدون پولک را حرام می­داند، ماهی طبخ شده را برای خوردن در اختیار مهمان قراردهد و مهمان نداند آن ماهی پولک دارد یا نه، بنا می‌گذارد که ماهی مذکور پولک دارد.[1]
امّا در موردی که ثابت شدن تذکیه «محلّ اشکال» است، حکم به حلال بودن ماهی و پولک­دار بودن آن محلّ اشکال می­باشد که توضیح آن در مسألۀ بعد ذکر می­شود.

مسأله 1335. اگر فردی که ماهی صید شده­ای - که معلوم نیست پولک دارد یا نه - را در اختیار انسان قرار می­دهد،[2] مسلمانی باشد که ماهی بدون پولک را حلال می­داند (مانند بعضی از فرقه‌های غیر شیعه) یا به عقیدۀ وی[3] ماهی­ای که شبه پولک­ داشته (پولک­هایش میکروسکپی است و با چشم معمولی دیده نمی­شود) حلال می­باشد، حکم به تذکیۀ شرعی و حلال بودن آن ماهی محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط ترک نشود.[4]
امّا چنانچه عرضه کنندۀ ماهی مسلمانی باشد که ماهی بدون پولک یا ماهی دارای شبه پولک (پولک­های میکروسکپی که با چشم معمولی دیده نمی­شود) را حرام می­داند یا عقیدۀ وی در این مورد برای انسان نامعلوم باشد، در این صورت حکم به تذکیه و حلال بودن آن ماهی می­شود؛ مگر استثنایی که در مسألۀ بعد ذکر می­شود.[5]

مسأله 1336. اگر عرضه کنندۀ ماهی که ماهی بدون پولک یا دارای شبه پولک را حرام می‌داند یا عقیدۀ وی در این مورد نامعلوم است، ماهی­ای که پولک­دار بودن آن مشکوک است را از مسلمان دیگری تهیّه کرده[6] که او چنین ماهیانی را حلال می‌داند، چنانچه انسان احتمال عقلایی دهد که وی در این مورد فحص و تحقیق کرده، حکم به تذکیه و حلال بودن آن ماهی می‌شود؛ امّا اگر محرز باشد که عرضه کنندۀ مذکور در زمینۀ پولک­دار بودن آن ماهی فحص و تحقیق نکرده، حکم به تذکیۀ شرعی و حلال بودن آن ماهی محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط ترک نشود.

مسأله 1337. اگر فرد ماهی پولک­دار مرده­ای را در اختیار شخص کافر ببیند و بداند که ماهی مذکور زنده از آب گرفته شده یا درون تور ماهیگیری مرده، هرچند داخل آب بوده، حلال محسوب می­شود و در صورت شک، اگر کافر ادّعا نماید آن را خودش یا دیگران زنده از آب گرفته­اند یا داخل تور ماهی­گیری مرده، کافی نیست؛ مگر آنکه گفتۀ وی موجب اطمینان شود یا معلوم باشد که آن را از مسلمانان تهیّه کرده و ماهی مذکور - با توضیحی که در مسائل قبل بیان شد - دارای نشانه­ های تذکیه باشد.

مسأله 1338. اگر فرد ماهی صید شده­ای را در اختیار شخص کافر ببیند و نداند ماهی مذکور پولک‌دار است یا بدون پولک و فرد کافر ادّعا نماید که ماهی مذکور پولک­دار است کافی نیست؛ مگر آنکۀ گفته وی موجب اطمینان شود یا معلوم باشد که آن را از مسلمانان تهیّه کرده و ماهی مذکور - با توضیحی که در مسائل قبل بیان شد - دارای نشانه­ های تذکیه باشد.